اضطراب لوط (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حضرت لوط ـ عليهالسلام ـ به جهت احتمال دستدرازى قومش به مهمانان وى، در دلش دلهره و
اضطراب ایجاد شد:
•• «وَلَمَّا جَاءَتْ رُسُلُنَا لُوطًا سِيءَ بِهِمْ وَضَاقَ بِهِمْ ذَرْعًا وَقَالَ هَذَا يَوْمٌ عَصِيبٌ؛ و هنگامى که رسولان ما (= فرشتگان عذاب) به سراغ لوط آمدند، از آمدنشان ناراحت شد؛ و قلبش پريشان گشت؛ و گفت: «امروز روز سختى است!» (زيرا آنها را نشناخت؛ و ترسيد قوم تبهکار مزاحم آنها شوند.)».
وقتى گفته مىشود: (ساءه الامر مساءة) معنایش این است که فلان پیش آمد حال بدى را بر فلانى انداخت، و وقتى با صیغه مجهول تعبیر شود و گفته شود: (سى ء بالامر) معنایش این است که فلانى خودش به خاطر آن امر ناراحت شد، نه اینکه آن امر وى را ناراحت کرده باشد (
همچنان که در
آیات مورد
بحث حضرت لوط از آمدن
ملائکه به صورت جوانانى زیبا روى ناراحت شد، نه اینکه ملائکه او را ناراحت کرده باشند)؛
و کلمه (ذرع) به معناى مقایسه طول اشیاست، و این کلمه از کلمه (ذراع) گرفته شده که به معناى دست آدمى از نوک انگشتان تا آرنج است که در قدیم آن را مقیاس طول مىگرفتند و فعلا این کلمه بر خود آن آلتى که بهوسیله آن طولها اندازهگیرى مىشود نیز
اطلاق مىگردد (مثلا بزاز،
هم مىگوید فلان پارچه چند ذرع است، و
هم مىگوید ذرع ما گم شده است).
و تعبیر: (ضاق بالامر ذرعا) تعبیرى است کنایهاى و معنایش این است که راه چاره آن امر به رویش بسته شد و یا راهى براى خلاصى از فلان امر نیافت، و وجه این
کنایه این است که چنین کسى مانند خیاطى مىماند که به هر مترى و ذرعى که پارچه را متر مىکند لباسى به فلان قامت درنمىآید.
و کلمه (عصیب) بر وزن فعیل به معناى مفعول از
ماده (عصب) است که به معناى شدت است و (یوم عصیب) آن روزى است که به وسیله هجوم بلا آنقدر شدید شده باشد که عقدههایش باز شدنى نیست و شدایدش آنچنان سر در یکدیگر کردهاند که مانند کلاف سر در گم از یکدیگر جدا و متمایز نمىشوند.
و معناى آیه شریفه این است که وقتى فرستادگان ما که همان
فرشتگان نازل بر
ابراهیم (علیهالسلام) بودند بر لوط (علیهالسلام) وارد شدند، آمدنشان
لوط را سخت پریشان و بد حال کرد و فکرش از اینکه چگونه آنان را از شر قوم نجات دهد ناتوان شد چون فرشتگان نامبرده به صورت جوانانى امرد و زیبا منظر مجسم شده بودند و قوم لوط
حرص شدیدى داشتند بر اینکه با اینگونه جوانان
عمل فحشاء مرتکب شوند و انتظار این نمىرفت که متعرض این میهمانان نشوند، و آنان را به حال خود بگذارند و به همین جهت لوط عنان
اختیار را از دست داد و بىاختیار گفت: (هذا یوم عصیب) یعنى امروز روز بسیار سختى خواهد بود روزى که شرور آن یکى دو تا نیست و شرورش سر در یکدیگر دارند.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اضطراب لوط».