اصلاح بنی‌اسرائیل (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اصلاح در برابر افساد، به معنای برطرف کردن
فساد و تباهی و انجام دادن کار شایسته است.
در
قرآن کریم به دستور
موسی علیه‌السّلام به برادرش
هارون علیه‌السّلام
مبنی بر
اصلاح و پرهیز از افساد در میان
بنی اسرائیل اشاره شده است آنجاکه می‌فرماید:
... وقال موسی لاخیه هارون اخلفنی فی قومی
واصلح ولاتتبع سبیل المفسدین(و با موسى سى شب
وعده گذاشتيم و آن را با ده
شب ديگر تمام كرديم تا آنكه وقت معين پروردگارش در چهل شب به سر آمد و موسى هنگام رفتن به كوه طور به برادرش هارون گفت در ميان
قوم من جانشينم باش و كار آنان را
اصلاح كن و راه فسادگران را پيروى مكن).
جمله (و قال موسى لاخیه هارون اخلفنى فى قومى) حکایت کلامى است که موسى (علیه السلام ) در موقع
حرکت به میقات و جدائى از قوم خود با
برادر در میان نهاده، به دلیل اینکه موقع
خلیفه قرار دادن و جانشین درست کردن همان هنگام مفارقت و براى ایام غیبت است، و اگر در این جمله از
بنى اسرائیل به عبارت (قوم من) تعبیر کرد، براى این بود که با سیاق سایر داستانهاى این
سوره موافق باشد، چون در مطالبى که این سوره از
نوح و
هود و سایر
انبیاء (علیهم السلام) نقل کرده بود تکیه زبان آن حضرات (یا قوم، یا قوم) بود. لذا در این داستان هم از
بنى اسرائیل به (قوم من) تعبیر فرمود، وگرنه در
سوره طه از ایشان به همان
بنى اسرائیل تعبیر کرده است.
مراد از خطاب
موسی (ع) به هارون: (و
اصلح و لاتتّبع سبیل المفسدین)(و
اصلح و لا تتبع سبیل المفسدین) - برادرش هارون را امر به
اصلاح و اجتناب از پیروى روش اهل فساد مى کند، و حال آنکه هارون (علیه السلام) هم خود پیغمبرى مرسل و
معصوم از
معصیت و پیروى اهل فساد بوده، و قطعا موسى بهتر از هر کس به مقام برادرش عارف بوده، پس قطعا مقصود آن حضرت از این کلام نهى هارون از کفر و معصیت نبوده، بلکه مقصودش این بوده که در اداره امور مردم به آراء مفسدین ایشاءن گوش ندهد، و مادامى که موسى (علیه السلام) غائب است از آنان پیروى ننماید.
از جمله ادله این معنا یکى کلمه (
واصلح) است که
دلالت مى‌کند بر اینکه مراد از جمله (لا تتبع سبیل المفسدین) همان
اصلاح امور ایشان و بر حذر بودن از این است که در میان ایشان روشى را پیش گیرد که مطابق
سلیقه مفسدین و مورد پیشنهاد آنان باشد.
از اینجا معلوم مى شود که در آن روز در میان
بنى اسرائیل مردمى مفسد وجود داشته اند که همواره در کمین بوده اند که زحمات این دو بزرگوار را خنثى نموده و با نقشه‌هاى شوم خود در کار ایشان کارشکنى کنند، لذا موسى (علیه السلام) سفارش مى‌کند مبادا راه و روش و پیشنهادات ایشان را بپذیرد و در نتیجه دستخوش کید و
مکر ایشان گردد و جمعیت
قوم اتحاد شان که با تحمل آن همه محنت‌ها و زحمات به دست آمده به اختلاف مبدل گردد.
فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اصلاح بنی اسرائیل».
