• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اصل تخییر عقلی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


اصل تخییر عقلی به حکم عقل به تخییر مکلَّف در دوران بین دو محذور اطلاق می‌شود.


اصل تخییر عقلی، مقابل اصل تخییر شرعی بوده و اصلی عملی است که در آن، عقل وظیفه مکلف را در موارد دوران بین محذورین، تخییر می‌داند. البته بنا بر نظر مشهور علمای اصول ، اصل تخییر از اصول عقلی است و در تمام موارد آن، عقل به تخییر حکم می‌دهد، مانند جایی که مکلف شک نماید آیا نماز جمعه بر او واجب است یا حرام ، که در مورد آن، عقل به تخییر حکم می‌کند؛ ولی بنا به نظر غیر مشهور، هر گاه دوران بین محذورین، ناشی از تعارض دو نص باشد، اصل تخییر شرعی و در غیر آن، مانند دوران بین محذورین ناشی از اجمال نص و غیره، اصل تخییر عقلی می‌باشد.
[۱] فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۱۶۷.
[۲] جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۶۰۸.    
[۳] صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۵، ص۱۵۳.    
[۴] فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۵۲۴.


۱. ↑ فیض، علیرضا، مبادی فقه و اصول، ص۱۶۷.
۲. ↑ جزایری، محمدجعفر، منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة، ج۵، ص۶۰۸.    
۳. ↑ صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۵، ص۱۵۳.    
۴. ↑ فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۱۱، ص۵۲۴.


فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۲۰۸، برگرفته از مقاله «اصل تخییر عقلی».    



جعبه ابزار