• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَسَدُاللّه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَسَدُاللّه یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای شیرِ خدا، کنایه از فرد بسیار نیرومند و شجاع است.
مراد از آن در این‌جا حضرت حمزه سیدالشهداء عموی نبی مکرم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) است.



أَسَدُاللّه حمزۀ سید الشهداء می‌باشد.
و «اسد الاحلاف» ابوسفیان است.


یکی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَسَدُ اللهِ - نامه ۲۸ (درباره اهلبیت)

امام علی (صلوات‌اللّه‌علیه) به معاویه می‌نویسد:
«وَ أَنَّى يَكونُ ذلِكَ كَذَلِكَ وَ مِنّا النَّبيُّ وَ مِنْكُمُ الْمُكَذِّبُ، وَ مِنّا أَسَدُ اللهِ وَ مِنْكُمْ أَسَدُ الاَْحْلافِ، وَ مِنّا سَيِّدا شَبابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ وَ مِنْكُمْ صِبْيَةُ النّارِ، وَ مِنّا خَيْرُ نِساءِ الْعالَمينِ وَ مِنْكُمْ حَمّالَةُ الْحَطَب.»
«و چگونه ممكن است چنين باشد، درحالى كه پیغمبر محمّد‌ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم) از ماست. و تكذيب كننده (ابوجهل) از شما، اسداللّه (حمزه) از ماست. و اسدالاحلاف (يعنى ابوسفیان جمع كننده و قسم دهنده احزاب براى جنگ با پيامبر) از شما؛ دو سيّد و آقاى جوانان بهشت (حسن و حسین) از ما هستند و كودكان آتش (اولاد مروان يا فرزندان عقبة بن ابی معیط) از شما، بهترين زنان جهان (فاطمه) از ماست و حمّالة الحطب (همسر ابولهب) از شما.»

۲.۱.۱ - دیدگاه مورخین

به‌نظر ابن ابی الحدید مراد از «مکذّب» ابوسفیان است که ۲۱ سال رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) را تکذیب کرد.
ابن میثم و محمد عبده گفته‌اند:
آن ابوجهل است که از بنی امیّه بود، اسداللّه حمزه است که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) او را این لقب داد، اسد الاحلاف ابوسفیان است، که قبایل مشرک را هم‌پیمان کرده و در جنگ خندق به مدینه آورد چنان‌که محمد عبده گفته است، ابن ابی الحدید او را عتبة بن ربیعه می‌داند.
راجع به «صبیة النار» باید دانست، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) بعد از جنگ بدر، خواست عقبة بن ابی معیط را که پیر شده بود بکشد، عقبه به امید آن که آن حضرت را به عطوفت درآورد و از قتلش بگذرد گفت:
«من للصّبیة یا محمد؟» یعنی اگر مرا بکشی اطفالم را چه کسی تکفل خواهد کرد؟ حضرت فرمود: «النار».
و در نقل ابن میثم فرمود: «و لک و لهم النار» به قولی منظور اولاد مروان بن حکم است که بعد از بلوغ، اهل آتش شدند؛ چراکه در آن وقت بچّه بودند.
خیر النساء حضرت فاطمه (سلام‌اللّه‌علیها) و «حمالة الحطب» امّ جمیل دختر حرب عمّۀ معاویه و زن ابولهب است.
برای مطالعه نامه به این منبع رجوع شود: که مرحوم رضی فرموده: «وَ هُوَ مِن مَحاسِن الکُتُب.»



یک مورد از این اسم مبارک در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین ت-الحسینی، ج۴، ص۱۶.    
۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۶۲۱، نامه ۲۸.    
۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۳، ص۳۶، نامه ۲۸.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۷، نامه ۲۸.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۵.    
۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۴۹.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۶۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۹، ص۴۰۸.    
۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۹، ص۱۲۱.    
۱۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۵، ص۱۹۶.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۵، نامه۲۸.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اسدالله»، ص۴۶-۴۷.    






جعبه ابزار