• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسحاق بن ابراهیم سعدی تمیمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





اسحاق بن ابراهیم سعدی تمیمی (۳۱۵ق) از کاتبان و خطاطان و مؤلفان قرن سوم و چهارم هجری قمری بود.
وی به قدری در خطاطی و کتابت شهره شد که برای آموزش خلیفه مقتدر عباسی (۲۹۵-۳۲۰ق) و فرزندان او به دربار دعوت شد و مدتی اداره امور حسبه بغداد را بر عهده بود.



ابوحسین اسحاق بن ابراهیم بن عبداللّه سعدی تمیمی محرّر بربری ندیم، کهن‌ترین منبعی که درباره وی اطلاعاتی را بیان کرده، الفهرست ابن الندیم است. وی می‌نویسد:
اسحاق از بهترین خوش نویسان و کاتبان روزگار خویش بود. پدرش ابراهیم نیز گرچه چپ چشم و لوچ بود، محرّر و خطاطی بنام به شمار می‌رفت. فرزندان و نوادگان وی نیز در این فن شهره بودند و بهره فراوانی از خوش نویسی و کتابت داشتند.
یاقوت در تکمیل گزارش الندیم و با توجه به این نکته که پدر اسحاق از خطاطان بنام بوده و به احول محرّر شهرت داشته، می‌نویسد:
نخستین کسی که از قوانین و رسم الخط صحبت به میان آورده و انواع خط را تشریع کرده، فردی به نام احول محرّر است؛ اما اینکه آیا وی همان پدر اسحاق است یا نه، دانسته نیست.


اسحاق فن خطاطی را نزد ابن معدان از استادان نامدار این هنر آموخت و به انواع خط و فنون کتابت دست یافت و از چنان آوازه‌ای برخوردار شد که برای آموزش خلیفه مقتدر عباسی (۲۹۵-۳۲۰ق) و فرزندان او به دربار دعوت شد.
ابن مقله نیز از شاگردان او بود. گویا در همین راستا و نزدیکی به دربار، صفدی در گزارش خود نوشته است:
وی در دوران حکومت مقتدر، مدتی اداره امور حسبه بغداد را بر عهده داشت.


وی در سال ۳۱۵ هجری از دنیا رفت. برخی معاصران نوشته‌اند او تا سال ۳۲۰ هجری زنده بوده است؛ گرچه دلیلی بر گفته خویش اقامه نکرده‌اند.


آثار تمیمی عبارت‌اند از:
• تحفة الوامق،
• القلم،
• رسالة فی الخط و الکتابة.
(دیگر منابع:
[۱۱] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۸۵.
).


۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰.    
۲. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۲، ص۶۱۷.    
۳. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۰.    
۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۲، ص۶۱۷.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۸، ص۲۵۶.    
۶. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۱۹۹.    
۷. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۲۲۷.    
۸. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادبا، ج۲، ص۶۱۷.    
۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۳۷۶.    
۱۰. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۱۱    
۱۱. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ج۲، ص۱۸۸۵.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «اسحاق سعدی»، ج۲، ص۱۳۹.






جعبه ابزار