استوانه وفود
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استوانه وفود به مکان دیدار
پیامبر (صلی الله علیه و اله) با نمایندگان قبایل عرب در مسجدالنبی اطلاق می‌شود.
این ستون، موازی ستون‌های
محرس و
سریر قرار دارد و به
ضریح مطهر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم پیوسته است.
برخی آن را پشت ستون محرس از سوی شمال و سومین ستون از سوی
قبله معرفی کرده‌اند.
وفد به معنای نماینده است و به کسی که از سوی شخصی یا گروهی به حضور صاحب منصبی می‌رسد، «وافد» گویند. وافد پیش از
قوم و مردم خود، نزد مقام عالی رتبه می‌رود.
به هیئت نمایندگی اعزامی از سوی قبایل، وفود (جمع وفد) گفته می‌شد و از این رو، ستون یاد شده به این نام خوانده شده است.
در پی فتح مکه به
سال هشتم ق. و فروریختن بزرگ‌ترین پایگاه شرک، پیوسته وفدهایی از قبایل دور و نزدیک
جزیرة العرب برای اعلان
اسلام آوردن خود یا بستن پیمان با دولت اسلامی
مدینه بدین شهر روانه می‌شدند. به این سبب، در منابع سیره و
تاریخ ، سال نهم ق. به «عام الوفود» شهرت یافت.
رسول خدا (صلی الله علیه واله) کنار همین ستون با این تازه واردان دیدار می‌کرد و به گفت وگو می‌نشست.
نام وفدهای بسیار در منابع سیره آمده است.
این استوانه اکنون نیز به همین نام خوانده می‌شود. «ستون قلاده» یا «مجلس قلاده» نام دیگر استوانه وفود است؛ زیرا برجستگان
صحابه پیرامون آن حلقه می‌زده و همچون قلاده یعنی گردن بند، آن را در میان می‌گرفته‌اند.
البته نام مشهورش که اکنون نیز بر آن نقش بسته، همان «اسطوانة الوفود» است. الوفاده نام دیگر این ستون است
که گویا برای اختصار به کار می‌رفته است.
اخبار
المدینه: ابن زباله (م. ۱۹۹ق.) ، به کوشش صلاح عبدالعزیز، مرکز بحوث و
دراسات المدینه، ۱۴۲۴ق؛ التعریف بما آنست الهجره: محمد المطری (م. ۷۴۱ق.) ، بیروت، المکتبة العلمیه، ۱۴۰۲ق؛ الدرة الثمینه: محمد محمود النجاری (م. ۶۴۳ق.) ، به کوشش صلاح الدین، مرکز بحوث و
دراسات المدینه، ۱۴۲۶ق؛ السیرة النبویه: ابن هشام (م. ۲۱۳/۲۱۸ق.) ، به کوشش محمد محیی الدین، مصر، مکتبة محمد علی صبیح، ۱۳۸۳ق؛ الطبقات الکبری: ابن سعد (م. ۲۳۰ق.) ، بیروت، دار صادر؛ کتاب فی
احوال الحرمین الشریفین: ناشناس، مکه، مکتبة نزار مصطفی الباز، ۱۴۱۸ق؛ مجمع البحرین: الطریحی (م. ۱۰۸۵ق.) ، به کوشش الحسینی، تهران، فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۸ق؛ المعالم الاثیره: محمد محمد حسن شراب، ترجمه: شیخی، تهران، مشعر، ۱۳۸۳ش؛ المغانم المطابه: محمد الفیروزآبادی (م. ۸۱۷ق.) ، مرکز بحوث و
دراسات المدینه، ۱۴۲۳ق؛ موسوعة مکة المکرمة و
المدینة المنوره: احمد زکی یمانی، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۹ق؛ وفاء الوفاء: السمهودی (م. ۹۱۱ق.) ، به کوشش السامرائی، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۲ق.
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، برگرفته از مقاله«استوانه وفود».
