• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استفهام توبیخی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



استفهام توبیخی به پرسش به قصد توبیخ مخاطب به سبب فعل مورد سؤال گفته می‌شود.



«استفهام توبیخی» که از اقسام استفهام مجازی است، یعنی آن چه پس از استفهام قرار گرفته، واقع شده است؛ ولی نمی‌بایست انجام می‌گرفت؛ لذا می‌گویند مخاطب را توبیخ می‌کند.


برخی استفهام توبیخی را همان استفهام انکاری دانسته‌اند؛ با این تفاوت که مفهوم «انکار» در اولی، توبیخی و در دومی، ابطالی است.
استفهام توبیخی را استفهام تقریعی نیز دانسته‌اند؛ مانند:
۱. (الا تتبعن افعصیت امری)؛ "که از من پیروی کنی آیا از فرمانم سر باز زدی".
۲. (... اتعبدون ما تنحتون)؛ "آیا آنچه را می‌تراشید می‌پرستید".
۳. (الم یان للذین آمنوا ان تخشع قلوبهم لذکر الله وما نزل من الحق...) ؛ "آیا برای کسانی که ایمان آورده‌اند هنگام آن نرسیده که دلهایشان به یاد خدا و آن حقیقتی که نازل شده نرم و فروتن گردد".


استفهام انکاری .


۱. سوره طه/۲۰، آیه۹۳.    .
۲. سوره صافات/۳۷، آیه۹۵.    .
۳. سوره حدید/۵۷، آیه۱۶.    .
۴. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۲، ص۳۳۶.    
۵. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ج۳، ص۲۶۸-۲۶۹.    



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«استفهام توبیخی».    



جعبه ابزار