استعاذه (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
استعاذه به معنای پناه بردن به
خدا است.
استعاذه، از ریشه عوذ به معنای پناه بردن به غیر، از هرگونه شر و بدی
و درخواست کمک
و چنگ زدن
آمده است.
در این مدخل از مشتقات «عوذ» و عبارت‌های «لا ملجا من الله الا الیه» (پناهگاهى از خدا جز بسوى او نيست)
و «لن تجد من دونه ملتحدا» (هرگز پناهگاهى جز او نمى‌يابى)
استفاده شده است.
امام خمینی با استناد به آیه
(اَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ) حقیقت استعاذه را پناه بردن از شیطان و تصرفات آن به مقام
اسم الله که
ربّ انسان کامل است می‌داند و معتقد است مادامی که سالک در لباس کثرت است و خود را متصرف در امور می‌داند، در تحت تصرف
شیطان است و آنچه بر زبان جاری می‌کند
اسم الله نبوده؛ بلکه لسان فصیح شیطان است و چون خارج از کثرات شد به اول مرتبه استعاذه اهل سلوک نایل شده است.
به اعتقاد ایشان چون سالک به سیر و سلوک الی الله متلبس شد و سفر روحانی را شروع کرد تا در سیر و سلوک است آنچه مانع این سفر و خار طریق است، همان شیطان است از قوای شیطان، جنی و انسی چنانچه در آیات الهی آمده
(مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ) پس انسان قبل از شروع به سلوک و سیر الی الله مستعیذ نیست و پس از آنکه سیر تمام شد و از آثار
عبودیت چیزی باقی نماند از استعاذه و مستعیذ نیز اثری باقی نمی‌ماند.
از نظر امام خمینی
سالک در هر مقامی که باشد، غایتی دارد و این غایت به دست آوردن کمال و سعادت است و چون با سعادت و کمالات در هر مقامی شیطانی قرین است و دامی از دام‌های او مانع از بدست آوردن کمالات است، سالک ناچار باید از شیطان و دام‌های او به خدا پناه ببرد.
استعاذه به خدااستعاذه مریماستعاذه محمد صلیاللهعلیهوآلهوسلّماستعاذه موسی علیهالسّلاماستعاذه نوح علیه‌السّلام .
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۴۲، برگرفته از مقاله «استعاذه». •
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
