• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

استعاذه (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




استعاذه به معنای پناه بردن به خدا است.



استعاذه، از ریشه عوذ به معنای پناه بردن به غیر، از هرگونه شر و بدی و درخواست کمک و چنگ زدن آمده است.


در این مدخل از مشتقات «عوذ» و عبارت‌های «لا ملجا من الله الا الیه» (پناهگاهى از خدا جز بسوى او نيست‌) و «لن تجد من دونه ملتحدا» (هرگز پناهگاهى جز او نمى‌يابى)‌ استفاده شده است.


امام خمینی با استناد به آیه (اَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ) حقیقت استعاذه را پناه بردن از شیطان و تصرفات آن به مقام اسم الله که ربّ انسان کامل است می‌داند و معتقد است مادامی که سالک در لباس کثرت است و خود را متصرف در امور می‌داند، در تحت تصرف شیطان است و آنچه بر زبان جاری می‌کند اسم الله نبوده؛ بلکه لسان فصیح شیطان است و چون خارج از کثرات شد به اول مرتبه استعاذه اهل سلوک نایل شده است.
به اعتقاد ایشان چون سالک به سیر و سلوک الی الله متلبس شد و سفر روحانی را شروع کرد تا در سیر و سلوک است آنچه مانع این سفر و خار طریق است، همان شیطان است از قوای شیطان، جنی و انسی چنانچه در آیات الهی آمده (مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ الَّذِی یُوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ) پس انسان قبل از شروع به سلوک و سیر الی الله مستعیذ نیست و پس از آنکه سیر تمام شد و از آثار عبودیت چیزی باقی نماند از استعاذه و مستعیذ نیز اثری باقی نمی‌ماند.
از نظر امام خمینی سالک در هر مقامی که باشد، غایتی دارد و این غایت به دست آوردن کمال و سعادت است و چون با سعادت و کمالات در هر مقامی شیطانی قرین است و دامی از دام‌های او مانع از بدست آوردن کمالات است، سالک ناچار باید از شیطان و دام‌های او به خدا پناه ببرد.


استعاذه به خدا
استعاذه مریم
استعاذه محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم
استعاذه موسی علیه‌السّلام
استعاذه نوح علیه‌السّلام .


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۵۲، ذیل عوذ.    
۲. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ص۳۵۲، ذیل عوذ.    
۳. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۳، ص۴۹۸، ذیل عوذ.    
۴. فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ص۲۲۵، ذیل عوذ.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۱۱۸.    
۶. کهف/سوره۱۸، آیه۳۷.    
۷. ناس/سوره۱۱۴، آیه۱.    
۸. خمینی، روح‌الله، سرّ الصلاة، ص۸۳-۸۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۹. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۲۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۰. ناس/سوره۱۱۴، آیه۴-۶.    
۱۱. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۲۸-۲۳۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۱۲. خمینی، روح‌الله، آداب الصلاة، ص۲۳۳-۲۳۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۱۴۲، برگرفته از مقاله «استعاذه».    
دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.






جعبه ابزار