استر
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَستَر (به فتح همزه و سکون سین و فتح تاء) یکی از چهارپایان می باشد. معادل عربی آن بَغْل است که در اصل غیر عربی و حبشی دانسته شده.
در
قرآن یک بار به‌صورت جمع (بِغال) آمده است
، افزون بر آن برخی مباحث دیگر در برخی
تفاسیر و کتب لغت ذیل واژه اَنعام
و نیز دابّة
در ارتباط با استر آمده است؛ همچنین از این حیوان در ماجراهای
قارون و داستان خروج تفاخرآمیز
او، ماجرای
هدیه فرستادن
بلقیس برای
حضرت سلیمان(علیه السلام)، جریان حمل
حضرت عیسی(علیه السلام) و حمل هیزم برای به
آتش افکندن
ابراهیم(علیه السلام)
در برخی
روایات یاد شده‌است.
سابقه آشنایی
انسان با استر به دوره‌ای که نخستین تیره وحشی آن در
آسیای صغیر می‌زیست (حداقل ۳۰۰۰ سال پیش) باز‌می‌گردد.
این
حیوان دارای خصوصیات بارزی چون
سخت کوشی ،
جسارتو
درازی عمر است
و در
زندگی اعراب جاهلی و برای کارهایی مانند آسیاب‌کردن و باربری و نیز پیغام رساندن‌از آن استفاده می‌شده‌است.
.
در
آیات پنج تا هشت
سوره نحل پس از یادآوری نعمت
چارپایان برای
بشر، از این
حیوان در کنار
اسب و
الاغ یاد شده و به منفعت سواری و زینت بودن آن
حیوانات برای
انسان توجه شده است: «والخَیلَ والبِغالَ والحَمیرَ لِتَرکَبوها و زینَةً»
.
برخی
مفسران به‌طور جزئی به بیان زیباییهای این
حیوان پرداخته‌اند.
ترکیب و چینش دو عبارت «رکوب» و «زینت» در آیه از نگاه برخی
مفسران بیانگر این نکته است که مقصود از
آفرینش قاطر، سواری گرفتن از آن است و زینت در درجه دوم قرار دارد.
ذکر صریح استر در
قرآن با توجه به اشاره به دو نعمت سواری و
زینت آن در مقام امتنان بر
بندگان، در کنار برخی گزارشهای تاریخی، نشان نقش و اهمیت ویژه این حیوان در
جزیرة العرب در دوره ظهور
اسلام‌است.
درباره حکم خوردن گوشت استر میان
فقیهان اختلاف نظر است:
حسن بصری قائل به
اباحه و عموم فقهای شیعه
و مالک
و گروهی دیگر از
اهل سنت قائل به
کراهت هستند و برخی دیگر به
حرمت آن نظر داده‌اند.
ابوحنیفه
، شافعی
و ابن‌حنبل
جزو قائلان به حرمت هستند.
زمخشری استدلال قائلان به
حرمت را چنین نقل می‌کند:
خداوند در آیه هشت سوره نحل
علّت
آفرینش
اسب، استر و
الاغ را سواری و
زینت بودن آنها برای انسان دانسته و اشاره به
حلیت خوردن گوشت آنها نکرده، درحالی‌که در آیه ۵ این سوره از جمله منافع
چارپایان را حلیت خوردن گوشت آنها می‌داند: «والاَنعـمَ خَلَقَها لَکُم فیها دِفءٌ ومَنـفِعُ ومِنها تَأکُلون»
این جدایی دلیل بر حرمت گوشت این سه حیوان است.
طبری به رغم پذیرش
حرمت گوشت استر بر اساس
روایات، استدلال
حرمت را از این گروه نمی‌پذیرد و می‌گوید: بنابراین استدلال باید بر اساس آیه ۵سوار شدن بر
حیوانات، غیر از این سه مورد مانند
شتر حرام باشد، زیرا در این
آیه اشاره‌ای به سوار شدن، نشده است، درحالی‌که کسی بدان رأی نداده است، بنابراین،
آیه درصدد‌شمردن
نعمتهای خداوند است؛ نه تبیین حکم‌فقهی.
•
دائرة المعارف قرآن کریم.
