• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اسامی سور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نام‌های سوره‌های قرآن را اسامی سور گویند.



از مباحث علوم قرآنی، بحث اسامی سوره‌ها و آیات قرآن است. بیشتر قرآن پژوهان معتقدند اسامی سوره‌های قرآن «توقیفی» است؛ یعنی آن‌ها را طبق دستور شارع و پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم روی سوره‌ها نهاده‌اند. در مقابل، عده‌ای گفته‌اند این نام‌ها بر حسب مناسباتی است که در خود سوره‌ها بوده است.

۱.۱ - توقیفی

شاید بتوان گفت که هرچند نامگذاری سوره‌ها توقیفی است، ولی این نامگذاری‌ها بی‌تناسب هم نبوده است؛ مثلا سوره بقره از آن جهت به این اسم خوانده شده که قصه گاو بنی اسرائیل در این سوره آمده و این کلمه ۶۷ مرتبه در این سوره تکرار شده است.


هم چنین درباره وجه تسمیه سوره نساء گفته‌اند: چون احکام مربوط به زنان به طور مفصل در این سوره آمده، به نام سوره نساء نامگذاری شده است.


برخی از قرآن پژوهان معاصر عقیده دارند هر سوره قرآن در زمان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم دارای نام‌ها و عناوینی بوده است که از طریق وحی ، معین و مشخص می‌شد؛ ولی پس از وفات پیغمبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عالمان به بسیاری از سوره‌ها و آیات به دلیل خصوصیات و مزایا یا به دلیل دربرداشتن بعضی مسائل و موضوعات خاص ، عناوین و اسامی دیگری نیز افزوده‌اند. بر همین اساس، تعدادی از سوره‌های قرآن ، نام‌ها و عناوین متعددی دارند؛ مثلا سوره حمد بیش از بیست نام دارد.
[۳] حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۹۵-۱۰۰.
[۴] رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۸۱.



اسامی سوره حمد ؛ اسامی سوره بقره ؛ ….


۱. زرکشی، محمد بن بهادر، البرهان فی علوم القرآن (باحاشیه)، ج۱، ص۲۶۹-۲۷۲.    
۲. سیوطی، عبد الرحمان بن ابی بکر، الاتقان فی علوم القرآن، ص۱۸۷-۱۹۷.    
۳. حجتی، محمد باقر، پژوهشی درتاریخ قرآن کریم، ص۹۵-۱۰۰.
۴. رامیار، محمود، تاریخ قرآن، ص۵۸۱.



فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اسامی سور».    



جعبه ابزار