ادخال سرور

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

براساس آموزه‌های دینی، مؤمنین، برادران دینی همدیگر بودهاعضای به هم پیوسته یک پیکرند که روح برادری بر کالبد آن سایه‌انداخته است و باید در سختی‌ها و مشکلات یکدیگر شریک باشند و با این کار گره‌ای از مشکلات همدیگر باز کرده، شادی به یکدیگر هدیه دهند.

---

در بیان عرف و شرع ادخال سرور تعبیر عامی است و شامل هر عملی می‌شود که مشکلی از مؤمنی برداشته شده و باعث شادی وی گردد. چرا که برآوردن حاجات برادران دینی موجب سرور و خوشحالی ایشان می‏گردد و ثواب چنین کاری از حدّ و اندازه بیرون است.
شاد کردن دلی بهتر از آباد کردن کشوری است. زیرا دل‌های غمناک، خانه خداوند پاک است. در حدیث قدسی است که چون موسی علیه السّلام از خدا پرسید در کجا بیشتر می‏توان تو را یافت؟ فرمود:«انّی عند القلوب المنکسرة و القبور المندرسة» یعنی من در دل‌های شکسته و نزد قبرهای کهنه‏ام، منظور این است که دعا با دل شکسته و در قبرستان بیشتر اجابت می‏شود. پس کسی که آن را به شادی مرمّت کند خانه خدا را مرمّت کرده است و همه مخلوق و بنده خدا هستند و هر که بنده کسی را شاد کند مولای او را شاد کرده است.

---

در قرآن کریم مؤمنین یار و یاور همدیگر خوانده شده‌اند(وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیاءُ بَعْضٍ...) و در مورد همدیگر مسئول هستند و باید در روز قیامت جوابگو باشند. به همین خاطر در کتاب‌های حدیث و اخلاقی حقوق و آدابی در رابطه با برادران دینی بیان شده است که به مواردی در ادامه مطالب اشاره خواهد شد.

---

در بیان معصومین، مخلوقات خداوند که سرسلسله آن‌ها بندگان الهی هستند عیال الهی شمرده شده‌اند و محبوب‌ترین بندگان خدا کسی است که به خانواده خدا سود رسانده، شادی و سرور را بر اهل بیتش ارزانی دارد و شاد ساختن مؤمنان در زمره بهترین عبادتها شمرده شده است آن‌جا که امام باقر علیه السلام می‌فرماید:
«لبخند شخص به روی برادر مؤمن حسنه است و برداشتن خار و خاشاکی از وی حسنه است و خدا به چیزی محبوبتر از مسرور ساختن مؤمن پرستش نشده است».
در جای دیگری نیز فرموده‌اند:
«در مناجاتی که خدا با بنده خود موسی علیه السّلام کرد فرمود: مرا بندگانی است که بهشت خویش را بر آنان مباح و ارزانی داشته‏ام و آنان را در آن فرمانروا ساختم. پرسید: خدایا، اینان کیانند؟ فرمود: هر که مؤمنی را خوشحال سازد. آنگاه امام فرمود: مؤمنی در مملکت پادشاه ستمگری بود و آن ستمگر قصد او کرد. مؤمن از آن‌جا به سرزمین شرک گریخت و به خانه یکی از مشرکین وارد شد. وی به او پناه داده با او با مهربانی رفتار نمود و ادب میزبانی را در حق او رعایت کرد. چون مرگ آن مشرک فرا رسید خداوند به او وحی کرد که به عزت و جلالم سوگند اگر برای تو در بهشت جائی بود تو را در آن جای می‏دادم ولیکن بهشت بر کسی که مشرک بمیرد حرام است. امّا ای آتش او را بترسان و مسوزان و آزارش مرسان و بامداد و شامگاه روزی او می‏رسد. راوی گوید: پرسیدم از بهشت؟ فرمود: از هر کجا که خدا خواهد».
ابان بن تغلب ـیکی از اصحاب خاص امام صادق(ع)ـ می‌گوید: از امام صادق(ع) شنیدم که فرمودند: هر کس خانه خدا را طواف کند خدای تعالی برای او در نامه اعمالش شش هزار ثواب نوشته و شش هزار گناه محو می‌کند و رتبه‌اش را شش هزار درجه بالا می‌برد -و در روایتی دیگر شش هزار حاجت او را برآورده می‌سازد- آن‌گاه فرمودند: فضیلت قضای حاجت مؤمن بیشتر از یک طواف است و همین طور ارزش آن را شمردند تا به ده طواف رسیدند(یعنی ارزش برآورده کردن حاجت مؤمنی بیش از ارزش ده طواف می‌باشد.)
با این‌که در احادیث و آموزه‌های دینی ما مزاح بسیار و بذله‌گویی مورد نکوهش واقع شده است اما مزاح اندک که از حق تجاوز نشود و مشتمل بر سخن باطل یا ایذاء و اهانتی نباشد و باعث شکفتگی خاطری گردد ناپسند نیست و مکّرر از حضرت رسول اکرم -صلّی اللّه علیه و آله– و امامان(ع) صادر شده است.

---

آثار و نتایجی در آموزه‌های دینی در این مورد بیان شده است که به مواردی از آن‌ها اشاره می‌شود:
۱)شاد و مسرور کردن خداوند متعال و خاتم انبیاء حضرت محمد (ص)؛ عن الباقر (ع) قال: قال رسول اللّه (ص): «من سر مؤمنا فقد سرنی، و من سرنی فقد سر اللّه».
۲ـ هر تبسم بر روی برادر دینی با این زحمت کم به عنوان یک حسنه شمرده شده است؛ «تبسم الرجل فی وجه أخیه حسنة، و صرفه القذی عنه حسنة، و ما عبد اللّه بشی‏ء أحب إلی اللّه من إدخال السرور علی المؤمن.»
۳ـ از محبوبترین اعمال شمرده شده است؛ قال صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: «إنّ من أحبّ الأعمال إلی اللّه إدخال السرور علی المؤمن و أن یفرّج عنه غمّا أو یقضی عنه دینا أو یطعمه من جوع».
۴ـ برآوردن حاجت مومن برابر با خدمت در راه خدا در تمام عمر است؛ قال صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: «من قضی حاجة لأخیه فکأنّما خدم اللّه عمره»
۵ـ اقدام در جهت قضای حاجت مومن هر چند که موفق به آن نشود برابر با اعتکاف دو ماه است. قال صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: «من مشی فی حاجة أخیه ساعة من لیل أو نهار قضاها أو لم یقضها کان خیرا له من اعتکاف شهرین»
۶ـ بخشودگی هفتاد و سه گناه از او؛ قال صلّی اللّه علیه و آله و سلّم: «من فرّج عن مغموم أو أعان مظلوما غفر اللّه له ثلاثا و سبعین مغفرة»
۷ـ برطرف کردن ۷۳ سختی از او، یکی در دنیا و ۷۲ مشکل در قیامت؛ قال رسول اللّه (ص): «من أعان مؤمنا نفس اللّه عنه ثلاثا و سبعین کربة واحدة فی الدنیا و اثنتین و سبعین کربة عند کربته العظمی حیث یتشاغل الناس بأنفسهم.»
همان‌قدر که برای ادخال سرور بر قلب برادران دینی فضیلت بیان شده، به همان مقدار برای اندوهگین کردن آنها معصیت و عذاب ذکر شده است. و کسی که از غمناکی بندگان خدا شاد شود، دارای نفسی خبیث و طینتی ناپاک است.
چنین افرادی به دنبال آن هستند که أخبار وحشتناک و ناراحت کننده را به مردم برسانند و چون خبری بشنوند که موجب غم و اندوه کسی شود، آرام نمی‏گیرند تا آن خبر را به او برسانند.

---