• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

اخوت (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


از عناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن، «اخوت» است.


اخوّت مصدر «أخ» و به معناى برادرى، دوستى و مصاحبت آمده است.
[۱] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۱۹.    
[۲] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۹، ص ۲۱۱.    
معناى اصلى و حقيقى «أخ» شريك در ولادت يا شيرخوارگى است كه برادر نَسَبى و رضاعى را شامل مى‌شود و در ديگر مفاهيم مانند هم قبيلگى، مشاركت در كار و صنعت، دين و دوستى، به صورت استعاره و مجاز به كار رفته است.
[۳] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فیغریب القرآن، ص۶۸.    
[۴] الوجوه و النظاير، ج ۱، ص ۸۹.
اين واژه در قرآن به معناى برادر نَسَبى و رضاعى، و دينى به كار رفته است.
در اين عنوان، معناى استعارى و مجازى آن مورد نظر است و تنها واژه مورد استفاده در اين عنوان «أخ» و مشتقات آن است.

امام خمینی با تفسیر مفاهیم قرآن نظیر اخوت و وحدت می‌کوشد، قدرت دین در ایجاد امت اسلامی را یادآوری و عملی کند. ایشان با استناد به اصل برادری که از آیه (اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ)
[۵] حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.    
اخذ شده، عامل اصلی پیشرفت جوامع اسلامی را برادری، وحدت و حرکت به سوی تشکیل امت اسلامی می‌داند.
[۶] خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۳۱۰-۳۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    

وحدت و اخوت اسلامی از دیدگاه امام‌ خمینی باتکیه‌بر آیات قرآنی، مفهومی راهبردی است که ویژگی اصلاحگری، استعمارستیزی و با تاکید بر جنبه‌های نوآورانه اسلامی است که در آن، طبق آیات الهی، قومیت، نژاد، رنگ، تفرقه و ناهمسازگری‌های عقیدتی، رنگ می‌بازد.
[۷] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۲۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
[۸] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۳۳-۱۳۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    

از منظر امام‌ خمینی معنای یک امت بودن، این است که مسلمانان باید وحدت را بین خودشان بنابر آیه (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ)
[۹] آل عمران/سوره، آیه۱۰۳.    
حفظ کنند و ید واحده شوند.
[۱۰] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۷۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
[۱۱] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۰، ص۵۳۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
امام‌ خمینی همواره بر پرهیز از اختلاف در درون امت اسلامی تاکید می‌ورزید و آن را به ‌صورت تکلیف و الزام شرعی مطرح می‌کرد و معتقد بود ایجاد اختلاف همان تبعیت از نفس اماره و شیطان درونی است.
[۱۲] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۵۳-۲۵۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    

ایشان با استدلال به آیه (وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ)
[۱۳] آل عمران/سوره، آیه۱۰۳.    
معتقد بود اخوت اسلامی با اعتصام به ریسمان الهی و عدم تفرقه به وجود آمده است و در صورت تفرقه شکست در برابر طاغوت است، زیرا دو کلمه وحدت و اسلام رمز پیروی است و این سبب می‌شود که یک جمعیتی کم ولی با ایمان غلبه بر جمعیت‌های بزرگ بکنند.
[۱۴] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۳، ص۳۱۸-۳۱۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
امام‌ خمینی، علاوه‌ بر اینکه بحث اخوت را در مسائل داخلی کشور مطرح می‌کردند. از راهبردهای اصلی اخوت و وحدت اسلامی را در امت اسلامی جستجو می‌کردند و اختلاف و تفرقه را باعث مسلط شدن ابرقدرت‌ها بر منابع و ذخایر مسلمین می‌دانستند.
[۱۵] خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۷، ص۱۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    


اخوت اهل کتاب (قرآن)، اخوت بهشتیان (قرآن)، اخوت جهنمیان (قرآن)، اخوت دینی (قرآن)، اخوت شیطان (قرآن)، اخوت قومی (قرآن)، اخوت مسلمانان (قرآن)، اخوت مشرکان (قرآن)، اخوت منافقان (قرآن)، اخوت مؤمنان (قرآن).

۱. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۱۹.    
۲. ↑ طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۱۹، ص ۲۱۱.    
۳. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فیغریب القرآن، ص۶۸.    
۴. ↑ الوجوه و النظاير، ج ۱، ص ۸۹.
۵. ↑ حجرات/سوره۴۹، آیه۱۰.    
۶. ↑ خمینی، روح‌الله، شرح چهل حدیث، ص۳۱۰-۳۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۸.    
۷. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۰، ص۳۲۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۸. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۳، ص۱۳۳-۱۳۵، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۹. ↑ آل عمران/سوره، آیه۱۰۳.    
۱۰. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۲۱، ص۷۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۱. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۰، ص۵۳۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۲. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۱۴، ص۲۵۳-۲۵۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۳. ↑ آل عمران/سوره، آیه۱۰۳.    
۱۴. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۳، ص۳۱۸-۳۱۹، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    
۱۵. ↑ خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، ج۷، ص۱۷۰، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۹.    


• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۴۸۶، برگرفته از مقاله «اخوت».    
• دانشنامه امام خمینی    ، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی    ، ۱۴۰۰ شمسی.


رده‌های این صفحه : اخوت | دیدگاه های اخلاقی امام خمینی | موضوعات قرآنی
جعبه ابزار