اخوت (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از عناوین و موضوعات مطرح شده در
آیات قرآن، «اخوت» است.
اخوّت مصدر «أخ» و به معناى برادرى، دوستى و مصاحبت آمده است.
معناى اصلى و حقيقى «أخ» شريك در
ولادت يا شيرخوارگى است كه برادر نَسَبى و رضاعى را شامل مى‌شود و در ديگر مفاهيم مانند هم قبيلگى، مشاركت در كار و صنعت، دين و دوستى، به صورت استعاره و مجاز به كار رفته است.
اين واژه در قرآن به معناى برادر نَسَبى و رضاعى، و دينى به كار رفته است.
در اين عنوان، معناى استعارى و مجازى آن مورد نظر است و تنها واژه مورد استفاده در اين عنوان «أخ» و مشتقات آن است.
امام خمینی با تفسیر مفاهیم قرآن نظیر اخوت و وحدت می‌کوشد، قدرت دین در ایجاد امت اسلامی را یادآوری و عملی کند. ایشان با استناد به اصل برادری که از آیه
(اِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ اِخْوَةٌ) اخذ شده، عامل اصلی پیشرفت جوامع اسلامی را برادری، وحدت و حرکت به سوی تشکیل امت اسلامی می‌داند.
وحدت و اخوت اسلامی از دیدگاه امام خمینی باتکیه‌بر آیات قرآنی، مفهومی راهبردی است که ویژگی اصلاحگری، استعمارستیزی و با تاکید بر جنبه‌های نوآورانه اسلامی است که در آن، طبق آیات الهی،
قومیت، نژاد، رنگ، تفرقه و ناهمسازگری‌های عقیدتی، رنگ می‌بازد.
از منظر امام خمینی معنای یک امت بودن، این است که مسلمانان باید وحدت را بین خودشان بنابر آیه
(وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ) حفظ کنند و ید واحده شوند.
امام خمینی همواره بر پرهیز از اختلاف در درون امت اسلامی تاکید می‌ورزید و آن را به صورت تکلیف و الزام شرعی مطرح می‌کرد و معتقد بود ایجاد اختلاف همان تبعیت از
نفس اماره و
شیطان درونی است.
ایشان با استدلال به آیه
(وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ) معتقد بود اخوت اسلامی با اعتصام به ریسمان الهی و عدم تفرقه به وجود آمده است و در صورت تفرقه شکست در برابر
طاغوت است، زیرا دو کلمه وحدت و اسلام رمز پیروی است و این سبب می‌شود که یک جمعیتی کم ولی با ایمان غلبه بر جمعیت‌های بزرگ بکنند.
امام خمینی، علاوه بر اینکه بحث اخوت را در مسائل داخلی کشور مطرح می‌کردند. از راهبردهای اصلی اخوت و وحدت اسلامی را در امت اسلامی جستجو می‌کردند و اختلاف و تفرقه را باعث مسلط شدن ابرقدرت‌ها بر منابع و ذخایر مسلمین می‌دانستند.
اخوت اهل کتاب (قرآن)،
اخوت بهشتیان (قرآن)،
اخوت جهنمیان (قرآن)،
اخوت دینی (قرآن)،
اخوت شیطان (قرآن)،
اخوت قومی (قرآن)،
اخوت مسلمانان (قرآن)،
اخوت مشرکان (قرآن)،
اخوت منافقان (قرآن)،
اخوت مؤمنان (قرآن).
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۴۸۶، برگرفته از مقاله «اخوت». •
دانشنامه امام خمینی ، تهران،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ، ۱۴۰۰ شمسی.
