حوزه علمیه سامراء (اخلاق)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
حوزه علمیه سامرا در دوره‌ای، یکی از مراکز علمی مهم
شیعیان بود. این حوزه در سال ۱۲۹۱ق توسط
سیدمحمدحسن شیرازی تأسیس گردید. با حضور شاگردان و علمای بزرگ در سامرا، مکتب خاصی در
فقه و
اصول شکل گرفت که به مکتب سامرا شهرت یافت. فتوای تحریم تنباکو میرزای شیرازی از حوزه علمیه سامرا صادر شد. وی در این حوزه به
تربیت و
خودسازی و
تهذیب نفس حوزویان همراه با سایر آموزش‌های اخلاقی پرداخت.
حوزه سامراء نیز همانند
حوزه نجف مرکز پرورش انسان‌های وارسته‌ای در طول حیات خویش بوده و از این حوزه بزرگانی برخاستند که هر کدام تحولی در عالم
اسلام و حوزه‌ها بوجود آوردند که در قرون اخیر می‌توان از
میرزای شیرازی اول - صاحب فتوای
تحریم تنباکو - و
میرزا محمدتقی شیرازی - صاحب فتوای حماسی جهاد با انگلیس _ نام برد.
در این حوزه نیز به پرورش و پالایش جان حوزویان همراه با سایر آموزش‌ها توجهی خاص می‌شده است تا آنجا که نوشته‌اند: مرحوم میرزای شیرازی که دارای تعدادی کثیر از شاگردان مبرز و
مجتهد بود، همیشه قبل از درس به یکی از شاگردان می‌گفتند قسمتی از (مواعظ) و کلمات سازنده مولا
امیرالمومنین (علیه‌السّلام) را بخواند تا زمینه فهم درست و نورانیت درون و صفای باطن برای مسائل علمی فراهم گردد.
و این خود نکته‌ای بسیار بلند و ارزنده است که باید حوزویان از آن الهام بگیرند.
علاوه بر این درس‌های رسمی اخلاق توسط استوانه‌های علمی و عملی آن حوزه و جود داشته است که به چند نمونه اشاره می‌کنیم:
مرحوم آقا بزرگ در شرح حال
ملا علی نهاوندی می‌نویسد: آواز بزرگان
علم اخلاق و از مشاهیر عرفاء به شمار می‌آمد و در حوزه سامراء دارای کرسی درس بود و گروه کثیری در آن درس شرکت می‌کردند. ایشان همواره بر
تهذیب و
تزکیه آنان تکیه می‌کرد و با
ارشاد و
وعظ و
نصیحت به آنها تذکرات می‌داد و در این زمینه از هیچ کوششی دریغ نمی‌کرد.
همچنین در شرح حال آخوند ملا علی دماوندی می‌نویسد: ایشان جزء نخستین مهاجرین به
سامراء بود و از محضر آیت‌الله شیرازی کسب فیض می‌کرد و در عین حال خود از مربیان طلاب به شمار می‌آمد و دارای حوزه درس اخلاق بود که گروهی همانند: مرحوم
سید عزیزالله تهرانی و
شیخ حسن‌علی تهرانی و غیره در آن شرکت می‌جستند.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «حوزه علمیه سامراء (اخلاق)»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۸/۱/۲۰.
