احکام تنوین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
احکام تنوین، شیوه تلفظ
تنوین با توجه به
حروف بعد از آن را می‌گویند.
تنوین، یکی از نشانه‌ها در
زبان عربی ، و بر سه قسم است: تنوین رفع؛ تنوین نصب؛ تنوین جر. تنوین، به لحاظ تلفظ، با
نون ساکن فرقی ندارد، و از جهت احکام تجویدی نیز دارای
حکم یکسان هستند. تنوین و نون ساکن، با توجه به
حرفی که پس از آنها واقع می‌شود، مشمول یکی از احکام چهارگانه می‌گردند:
ادغام: هرگاه نون ساکن یا تنوین پیش از یکی از
حروف یرملون (ی، ر، م، ل، و، ن) بیاید، در آن
حرف ادغام می‌شود؛ مانند: «من یقول» و «من ربکم».
اظهار: در لغت به معنای بیان و آشکارکردن، و در اصطلاح
علم تجوید عبارت است از اخراج هر
حرفی از مخرجش، بدون رعایت غنه (بدون اخفا)، یا اعطای حق
حروف و اخراج آنها از مخرج خاص شان. نون
ساکن یا تنوین، در صورتی که قبل از
حروف حلقی (ها، عین، حا، همزه، خا) قرار بگیرند، باید اظهار شده و آشکارا تلفظ بشوند؛ یعنی زبان کاملا به محل
حرف نون می‌چسبد، و این
حرف، خود را ظاهر می‌سازد؛ مانند: «ینهون»، «من خسفنا» و «اجر عظیم».
اخفاء: در لغت به معنای پوشاندن و پنهان کردن است، و در
اصطلاح تجوید ، کم اعتمادی بر مخرج
حرف یا پنهان کردن
حرف هنگام تلفظ آن در شرایطی خاص است. هرگاه پس از تنوین یا نون ساکن، یکی از
حروف اخفا قرار گیرد، نون به شکلی خفیف بین اظهار و ادغام و با حالت
غنه بدون تشدید ادا می‌شود؛ مانند تلفظ نون و تنوین در «انتم، تنجی، منکم، ینصر، من تاب، جنات تجری و خالدا فیها».
در اجرای حکم اخفا فرقی نمی‌کند
حرف اخفا و نون در یک کلمه باشند یا در دو کلمه (در مثال‌های فوق دقت شود). کیفیت اخفا، از جهت پرحجمی و کم حجمی، به
حروف اخفا بستگی دارد؛ اگر
حروف اخفا از
حروف استعلا باشد، اخفا پرحجم است، و اگر از
حروف استفال باشد، اخفا کم حجم و رقیق خواهد بود.
اقلاب: در
لغت به معنای برگرداندن چیزی است، و اصطلاحا به قراردادن یک
حرف به جای
حرف دیگر گفته می‌شود. اگر نون ساکن یا
تنوین قبل از
حرف «با» قرار گیرند به
حرف «میم» تبدیل می‌شوند؛ مانند: «ان بورک» که خوانده می‌شود: «امبورک» و «علیم بذات الصدور» که خوانده می‌شود: «علیمم بذات الصدور».
ادغام ،
اخفا ،
اظهار ،
اقلاب .
فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «احکام تنوین».
