• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

احمد بن محمد خوارزمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن محمد خوارزمی (۳۱۳-۳۷۶ق) ملقب به ابن شاة، در قرن چهارم هجری قمری می‌زیسته است. او فقیه حنفی، محدث، ادیب، شاعر، و آشنا به ادبیات عرب و تصوف بود. خوارزمی در بخارا سکونت داشت و سرانجام در سال ۳۷۶ هجری قمری درگذشت.



ابوبکر احمد بن محمد بن احمد بن محمد بن یوسف خوارزمی بَرَقی ملقب به ابن شاة از خاندانی بزرگ از خوارزم و ساکن بخارا بود و در سال ۳۱۳ هجری به دنیا آمد.
[۲] جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۴۹۴.

اهل سنّت خوارزمی را ادیب، شاعر، آشنا به ادبیات عرب و از پیشگامان تصوف و کلام معرفی کرده و گفته‌اند مفسر هم بود.
ذهبی می‌گوید: نوشته‌های ابن شاة از نظم و نثر ممتازی برخوردار است و شعرهایش مهارت او را می‌رساند.
همچنین ابن شاة یکی از استادان معروف حکیم ابن سینا، فیلسوف و پزشک معروف دانسته شده است؛ اما ابن سینا در زیست نامه خودنوشتش، ابوبکر خوارزمی را همسایه خود در بخارا معرفی می‌کند که کتاب الحاصل والمحصول (حدود بیست جلد) و کتاب البر والاثم را برای او نگاشته است. سپس می‌افزاید این دو کتاب را تنها او داشته است.



خوارزمی که حنفی مذهب بود، علم فقه را نزد پدرش آموزش و تعلیم دید.
از خلیل بن احمد قاضی، محمد بن محمد بن صابر و بجیری، حدیث آموخت و روایت کرد.
پسرش و واصل بن حمزه بخاری از ایشان روایت کرده‌اند.


دیوان شعری از خوارزمی به جا مانده که بیشتر آن به خط ابن سینا نوشته شده است.


خوارزمی در سال ۳۷۶ هجری از دنیا رفت.
[۹] سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۳۲۵.
(دیگر منابع:
[۱۲] اعلمی، محمدحسین، دایره المعارف الشیعیه العامه، ج۲، ص۶۱۴.
)


۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۰.    
۲. جمعی از دانشمندان، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۴۹۴.
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۱۷۳.    
۴. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۱۰.    
۵. ابن ابی اصیبعة، احمد بن قاسم، عیون الانباء فی طبقات الاطبا، ص۴۳۹.    
۶. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۲، ص۲۴۵.    
۷. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهرالمضیئه، ج۲، ص۲۷.    
۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۴۸۵.    
۹. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱، ص۳۲۵.
۱۰. ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۱، ص۴۸۳.    
۱۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۷۷۹.    
۱۲. اعلمی، محمدحسین، دایره المعارف الشیعیه العامه، ج۲، ص۶۱۴.



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم سقطی»، ج۲، ص۹۱.






جعبه ابزار