اجماع قطعی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

اجماع یقینی را اجماع قطعی گویند.

اجماع قطعی به اجماع مفید یقین به حکم شرعی، یا اجماع قطعی التحقق اطلاق می‌شود.

---

اجماع قطعی، مقابل اجماع ظنی بوده و معانی متفاوتی از آن در کتاب‌های اصولی شیعه و سنی ارائه شده است، همانند:

۱.۱ - تعریف اول

اجماعی را که از آن یقین به حکم شرعی حاصل شود، قطعی می‌نامند و این اصطلاح شامل اجماع محصل ، که برای تحصیل کننده آن قطع آور است، و نیز اجماع منقول به تواتر می‌گردد. هم چنین این اجماع مقابل اجماع منقول به خبر واحد قرار دارد که بنا بر حجیت خبر واحد اجماع ظنی است.

۱.۲ - دوم

بعضی از اصولیون اهل سنت، اجماع مدرکی را دو گونه دانسته‌اند:
أ) اجماع قطعی؛ یعنی اجماعی که بالفعل محقق شده و مستند به نص شرعی معتبر است و مجال بحث در آن وجود ندارد؛
ب) اجماع ظنی؛ یعنی اجماعی که تحقق آن معلوم نیست.

۱.۳ - سوم

برخی از اهل سنت، اجماع صریح - اجماعی که مجتهدان هر عصر، رأی خود را به صراحت درباره واقعه‌ای اظهار نمایند - را قطعی الدلالة می‌دانند و بعضی از آن‌ها منکر آن را کافر می‌شمارند؛ اما اجماع سکوتی را غیر قطعی و مظنون می‌دانند، زیرا رأی جماعتی از مسلمانان است، نه همه آن‌ها.

---

به اجماعی که به حدّ قطع و یقین برسد و از راه حدس، ظنّ و احتمال، حاصل نشده باشد، اجماع قطعی گویند که یکی از ادلّۀ شرعی برای اثبات احکام است.

---