اجرت جادوگران فرعون (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
فرعون برای جادوگران در قبال شکست
حضرت موسی علیه السلام
اجرت تعیین کرد.
جادوگران
فرعون، خواهان اجرت جادوگری در برابر شکست دادن حضرت موسی علیه السلام شدند.
و جآء السحرة فرعون قالوا ان لنا لاجرا ان کنا نحن الغــلبین.
فلما جاء السحرة قالوا لفرعون ائن لنا لاجرا ان کنا نحن الغــلبین.
فرعون با ساحران در پرداخت اجر جادوگری به آنان موافقت کرد.
و جآء السحرة فرعون قالوا ان لنا لاجرا ان کنا نحن الغــلبین... ؛ قال نعم...
فلما جاء السحرة قالوا لفرعون ائن لنا لاجرا ان کنا نحن الغــلبین... ؛ قال نعم...
شکی نیست که کسب کردن و به دست آوردن اسباب گذران زندگی با کوشش و زحمت، نزد خدای متعال محبوب است و به تحقیق از
پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه اطهار (علیهم‌السّلام) ترغیب و تحریک بر آن به طور عموم، و بر تجارت و زراعت و نگهداری
گوسفند و
گاو به طور خصوص، روایات زیادی وارد شده است؛ البته از زیاد کردن
شتر، نهی وارد شده است.
و «بر هر کسی که به تجارت و سایر انواع کسب مشغول است،
واجب است
احکام و مسائل مربوط به آن را یاد بگیرد تا صحیح آن را از فاسدش بشناسد و از
ربا سالم بماند. و مقدار لازم آن است که حکم تجارت و معامله‌ای را که انجام می‌دهد در همان موقع انجام دادن - ولو از روی تقلید - بداند، بلکه ولو اینکه بعد از واقع شدن معامله بداند، در صورتی که فقط
شک در صحت و فساد باشد (نه در حرمت و جواز). و اما اگر حکم آن از جهت حرمت و حلیّت مشتبه باشد، نه فقط از جهت صحت و فساد، اجتناب از آن واجب است؛ مانند موارد شک در ربوی بودن معامله، بنابراین که خود معامله هم حرام باشد، همان طوری که بنابر احتیاط (واجب) اینچنین است.»
جادو کردن و یاد دادن و یاد گرفتن و کسب کردن با آن، حرام می‌باشد؛ و منظور از
جادوگری آن است که با نوشتن یا سخن گفتن یا دود نمودن یا با تصویر یا دمیدن یا گره زدن و مانند این‌ها انجام می‌گیرد که در بدن شخص سحر شده یا قلب او یا عقل او اثر می‌کند، پس در احضار او یا خواب کردن یا بیهوش کردن یا به دوستی و یا دشمنی واداشتن او و مانند این‌ها تاثیر می‌نماید. و به خدمت گرفتن
فرشتگان و حاضر کردن
جن و تسخیر آن‌ها و
احضار ارواح و تسخیرشان و امثال این‌ها به جادوگری ملحق است. بلکه «
شعبده» به آن ملحق می‌شود یا قسمی از آن است؛ و آن عبارت است از اینکه به سبب حرکت سریع، غیر واقع را واقع نشان دهد. و همچنین است «
کهانت»؛ و آن عبارت است از اینکه خبر بدهد از آنچه در آینده واقع می‌شود، به اعتقاد اینکه بعضی از جن‌ها خبر آن را به او القاء می‌کنند، یا به زعم اینکه امور را با مقدمات و اسبابی که با آن بر زمان وقوع آن‌ها استدلال می‌کند می‌داند. و همچنین است «قیافه‌شناسی»؛ و آن عبارت است از اینکه با نشانه‌های خاصی استناد کند در اینکه بعضی از مردم را به بعضی دیگر ملحق نماید و بعضی را از بعضی دیگر سلب کند؛ بر خلاف آنچه که شارع مقدس آن را میزان ملحق شدن و نشدن قرار داده است که عبارت از بودن و نبودن فراش است. و همچنین است «
تنجیم»؛ و آن عبارت است از خبر دادن یقینی و جزمی از حوادث جهان هستی، از ارزانی و گرانی و کم‌حاصلی و پرحاصلی و زیادی باران و کمی آن و غیر این‌ها از خیر و شر و نفع و ضرر به استناد حرکات فلکی و نظرات ستاره‌شناسی و اتصالات کوکبی و معتقد باشد که این امور فلکی در این عالم به طور مستقل یا با شرکت با خداوند - که بالاتر است از آنچه ظالمین می‌گویند - مؤثر می‌باشند، نه (اعتقاد به) هر تاثیری - ولو (اعتقاد) به اینکه خدای متعال آن اثر را به آن‌ها عطا کرده باشد - در صورتی که (این اعتقاد) از روی دلیل قطعی باشد (که در این صورت اشکال ندارد). و خبر دادن به گرفتن خورشید و ماه و به اول هر ماه و به نزدیکی کواکب و جدا شدن آن‌ها، در صورتی که از روی اصول و قواعد درستی ناشی باشد، جزء تنجیم حرام نیست. و اشتباهی که احیاناً از آن‌ها واقع می‌شود، مانند سایر علوم، از خطای در حساب و به‌کارگیری قواعد، سرچشمه می‌گیرد.
•
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۲۶۱، برگرفته از مقاله «اجرت جادوگران فرعون». •
ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ،
موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
