ابومحمد خلف بن هشام بزار
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابومحمد خلف بن هشام بن ثعلب بغدادی اسدی مقریء بزار (بزاز) (۱۵۰-۲۲۹ هـ) از
محدثان حنبلی و قاریان برجسته
بغداد در
قرن سوم
قمری بود. او در
قرائت شیوه‌ای خاص داشت.
ابومحمد خلف بن هشام بن ثعلب بغدادی اسدی مقریء بزار (بزاز)، وی اهل فم الصلح، از نواحی نزدیک واسط
بود که به بغداد آمد و در همان‌جا شهرت یافت.
در سال ۱۵۰هـ متولد، و در ده سالگی حافظ
قرآن شد و در سیزده سالگی به تحصیل اشتغال ورزید.
ابن‌ابی‌یعلی وی را در زمره
محدثان حنبلی‌مذهب و فردی راستگو دانسته است.
او را به امام، حافظ، شیخ الاسلام، عابد، فاضل،
ثقه و فردی که در قرائت از دیدگاه
قراء سبعه تجاوز نمی‌کرد،
معرفی کرده‌اند. عده زیادی قرائت را از او گرفته‌اند. او گرچه
محدث و مقری بود ولی در آغاز، مطالب قرآنی را تدریس و سپس برای
اصحاب حدیث درس می‌گفت.
به نوشته
ذهبی، وی قرائتی مخصوص به خود داشت و با همان روش قرائت می‌کرد.
وی در قرائت شیوه‌ای اختیار کرد که با شیوه
حمزه قاری اختلاف داشت.
نوشته‌اند که چون وی مدت مدیدی
شراب می‌خورد، مدت چهل سال
نماز خود را اعاده کرد.
خلف بن هشام از
مالک بن انس، ابوعوانه و
حماد بن زید حدیث شنید.
قرائت را از
سلیم بن عیسی و
یعقوب بن خلیفه اعشی آموخت و قرآن را نزد آنان قرائت کرد و همچنین حروف را از
کسائی فرا گرفت، گرچه نزد وی قرآن را تلاوت نکرد. وی برای قرائت قرآن نزد
ابی‌بکر بن عیاش به
کوفه رفت، ولی به جهت برخوردی که از او مشاهده کرد از انجام قرائت نزد وی خودداری کرد.
افرادی چون
عباس دوری،
محمد بن جهم سمری و
احمد بن ابی‌خیثمه از وی
روایت کرده‌اند.
کتاب‌های حروف القرآن، فضائل القرآن، متشابه القرآن و القراآت از آثار خلف بن هشام است.
خلف بن هشام در روز شنبه هفتم
جمادی الثانی ۲۲۹ در حدود هشتاد سالگی
در بغداد درگذشت و در مقابر کناسه
دفن شد.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۱۵، برگرفته از مقاله «ابومحمد خلف بن هشام بزار».
• عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۵۰۱.
