• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

یعقوب بن اسحاق حضرمی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





یعقوب بن اسحاق حضرمی (۱۱۷-۲۰۵ق)، از قرّاء دهگانه و پیشوای قاریان بصره در قرن دوم و سوم هجری قمری بود.
وی علاوه بر قرائت و حدیث در فقه، ادبیات عرب و لغت توانا بود.



ابومحمد یعقوب بن اسحاق بن زید بن عبدالله حضرمی بصری، اهل بصره و از هم پیمانان حضارمه (مردمانی که از حضرموت یمن به اقصی نقاط دنیا از جمله مشرق زمین مهاجرت کرده و اسلام آوردند و به حضارمه یا حضرمی شهرت یافتند.) بود و نسبت وی بدین سبب است.
تاریخ ولادت وی به درستی روشن نیست. ابن خلکان می‌گوید: حضرمی به هنگام مرگ ۸۸ ساله بود، از این رو با توجه به سال مرگ وی می‌توان پنداشت که ولادت وی در سال ۱۱۷ق بوده است.


حضرمی از قرّاء دهگانه و پیشوای قاریان بصره به شمار می‌رفت. قرائت را نزد بزرگانی چون سلام بن سلیمان طویل، مهدی بن میمون و یونس بن عبید فرا گرفت.
او از کسانی مانند زائدة بن قدامه، ابوعقیل دورقی و‌ هارون بن موسی حدیث شنیده و روایت کرده است. وی علاوه بر قرائت و حدیث در فقه، ادبیات عرب و لغت توانا بود.
افرادی چون ابوحاتم سجستانی، احمد بن ثابت جحدری و احمد بن نصر نیشابوری از شاگردان و راویان حضرمی بوده و از او روایت کرده‌اند.


حضرمی به سال ۲۰۵ق در بصره وفات یافت.


آثار و تالیفات حضرمی از این قرارند: الجامع که در آن به اختلاف وجوه قرائات پرداخته و وقف التمام. (دیگر منابع: )


۱. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۹، ص۲۸۳.    
۲. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۴، ص۱۸۰.    
۳. عصفری، خلیفة بن خیاط، طبقات خلیفة بن خیاط، ص۳۹۶.    
۴. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۶، ص۳۹۱.    
۵. ابن جزری، محمد بن محمد، غایة النهایه، ج۲، ص۳۸۶.    
۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۰، ص۱۶۹.    
۷. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۸۴۲.    
۸. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۳۲، ص۳۱۶.    
۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۴، ص۴۶۱.    
۱۰. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۲۰، ص۲۸۴۲.    
۱۱. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۲۹.    
۱۲. ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهره، ج۲، ص۱۷۹.    
۱۳. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۸، ص۱۹۵.    
۱۴. بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۲، ص۵۳۶.    
۱۵. سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج۲، ص۳۴۸.    
۱۶. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ص۴۳۶.    
۱۷. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ص۱۶۰.    
۱۸. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱۳، ص۲۴۳.    
۱۹. بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۸، ص۳۹۹.    
۲۰. ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۳۰۴.    
۲۱. عصفری، خلیفة بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۳۸۸.    
۲۲. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۳۳.    
۲۳. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۲۷۲-۲۷۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «یعقوب حضرمی»، ج۱، ص۸۵۸.






جعبه ابزار