• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوعیینة بن محمد مهلبی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





ابوعیینة بن محمد مهلبی (م بین ۱۷۰-۱۹۳ق)، از خاندان آل مهلب و از شعرای دولت عباسی در اواخر قرن دوم هجری قمری بود.
وی از طرف منصور عباسی به ولایت ری منصوب شد، ولی پس از مدتی به دستور منصور دستگیر، حبس و جریمه شد.
برخی او را جزء شاعران اهل بیت (علیهم‌السّلام) برشمرده‌اند.



ابومنهال ابوعیینه بن محمد بن ابی عیینه مهلبی، از خاندان آل مهلب بوده
[۱] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۴، ص۲۰۳.
و در بصره می‌زیست. نام او ابوعیینه بن منجاب نیز آمده است. وی مدتی در جرجان اقامت داشت.
از شعرای دولت عباسی، وابسته به مامون (خلافت ۱۹۸-۲۱۸ق)، شاعری خوش طبع و ظریف و برترین شاعر زمان خویش بود. آن‌گاه که پسرعمویش خالد بن یزید برای به دست گرفتن امارت گرگان حرکت کرد، ابوعیینه با ایشان همراه بود، ولی به دلیل وفا نکردن خالد به عهدش ابوعیینه از او جدا شد و اشعاری در هجو او سرود. به کوفه نیز سفری داشته است.
ابوعیینه از طرف منصور عباسی (خلافت ۱۳۶-۱۵۸ق) به ولایت ری منصوب شد، ولی پس از مدتی به دستور منصور دستگیر، حبس و جریمه شد.
برخی او را جزء شاعران اهل بیت (علیهم‌السّلام) برشمرده‌اند.


اثر ابوعیینه دیوان است که دارای صد ورقه شعر می‌باشد. اشعار او در ردیف اشعار بشار و ابوالعتاهیه آمده است.


سرانجام ابوعیینه در ایام خلافت‌ هارون (۱۷۰-۱۹۳ق) درگذشت.
[۹] سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۴، ص۲۰۳.
(دیگر منابع:
[۱۰] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۴۲۵ـ۴۳۰.
[۱۲] دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱، ص۶۰۴.
)


۱. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۴، ص۲۰۳.
۲. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۰، ص۲۶۳.    
۳. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۷۷.    
۴. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۰، ص۲۶۵.    
۵. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۲۰، ص۲۶۵.    
۶. ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، ص۱۵۱.    
۷. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۹۹.    
۸. مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۷۷.    
۹. سزگین، فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۲، جزء۴، ص۲۰۳.
۱۰. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۳، ص۴۲۵ـ۴۳۰.
۱۱. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۹، ص۱۱۳۸.    
۱۲. دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه، ج۱، ص۶۰۴.
۱۳. قلقشندی، احمد بن علی، صبح الاعشی، ج۱، ص۳۴۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوعیینه مهلبی»، ج۱، ص۱۰۴.






جعبه ابزار