قاسم بن عیسی عجلی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابودلف قاسم بن عیسی بن ادریس عجلی (م
۲۲۵ق)، از امرای برجسته عصر اول عباسی بود و در
شعر و
ادب،
موسیقی و نیز جنگاوری و بخشندگی پرآوازه بود.
ابودلف قاسم بن عیسی بن ادریس بن معقل عجلی کرجی، از امرای برجسته عصر اول عباسی بود و در شعر و ادب، موسیقی و نیز جنگاوری و بخشندگی پرآوازه شد. وی از کسانی چون هشیم و دیگران روایات و مطالبی را نقل کرده است.
بزرگانی چون
اصمعی و
محمد بن مغیره اصفهانی و برخی دیگر از ادیبان و عالمان وقت از او بهره برده و استفاده کرده‌اند.
ابودلف در زمانی که هنوز جوانی بیش نبود،
هارون الرشید (خلافت
۱۷۰-
۱۹۳ق) او را عامل جبال کرد و تا پایان عمر در این منصب ماند
و پس از مرگ هارون و آغاز نزاع میان
امین و
مامون، به طرفداری از امین (خلافت ۱۹۳-
۱۹۸ق) برخاست و در سال
۱۹۵ق به دستور او همراه با
علی بن عیسی بن ماهان به پیکار
طاهر بن حسین رفت
و پس از کشته شدن ابن ماهان، به
همدان بازگشت و انزوا طلبید و سپس در
کرج اقامت گزید.
کرج را که شهری نزدیک
اراک کنونی بوده و به دست پدرش عیسی بنا شده بود، آباد ساخت
و از ناحیه خلیفه به امارت آن منصوب گشت.
وی را امیری سیاستمدار و مقتدر، جنگاوری شجاع و بخشنده‌ای پرآوازه دانسته‌اند که مدتی امارت
دمشق را هم برعهده داشته است.
در ادب و شعر و موسیقی مهارت داشت.
شاعران وقت نیز برای مدح او و گرفتن پاداش شعر می‌گفتند.
او اشعار زیبایی از خود بر جای گذاشته که
ابن ندیم آن را بالغ بر صد ورقه دانسته است.
تالیفات دیگر ابودلف عبارت‌اند از: سیاسة الملوک السلاح النزه البزاة و الصید
و الجوارح و اللعب بها.
ابودلف سرانجام در سال ۲۲۵ق
در شهر
بغداد درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۶۲۱، برگرفته از مقاله «قاسم عجلی».
