• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوثابت ربیعة بن ثابت انصاری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوثابت ربیعة بن ثابت رقّی اسدی غاوی انصاری (م ۱۹۸ هـ)، از شعرای برجسته قرن دوم قمری بود که خلفای عباسی و بزرگان قبایل عرب را مدح کرده و پاداش‌هایی دریافت می‌نمود.


ابوثابت ربیعة بن ثابت بن لجا بن عیزار بن لجا رقّی اسدی غاوی انصاری، از موالی سلیم و از طایفه بنی‌جذیمه به شمار می‌رفت.
[۱] بغدادی، عبدالقادر، خزانة الادب، ج۶، ص۳۰۱.    
[۲] ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۶، ص۳۲۲.    

اهل رقّه،
[۳] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۶۵.    
از شهرهای ساحلی فرات بود
[۴] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۵، ص۵۵.    
و در همان‌جا به دنیا آمد و رشد و نمو یافت.
[۵] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.
مدتی در بغداد
[۶] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۰۹.
و زمانی نیز در رقّه سکونت داشت.
[۷] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.

وی شاعری خوش‌طبع و مانند بشّار بن برد نابینا
[۸] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۶۵.    
و غزل‌سرایی معروف
[۹] ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء، ص۱۵۹.    
و از شعرای دولت بنی‌عباس و معاصر مهدی عباسی (خلافت ۱۵۸-۱۶۹ هـ) بود و در مدح او قصیده‌هایی نیز سروده است.
[۱۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۳، ص۱۳۰۳.    
[۱۱] صفدی، خلیل بن ایبک، نکت الهمیان، ص۱۳۰.    
بنابر نقلی، از خواص دربار‌ هارون الرشید (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) محسوب می‌شد و با او مانوس بود.
[۱۲] زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۳، ص۱۶.    

ابن‌معتزّ او را در غزل، برتر از ابونواس می‌دانست. غیر خلفا را نیز مدح می‌کرد و جوایزی دریافت می‌داشت و آن‌گاه به شهر خود بازمی‌گشت. وقتی کسی در صله دادن به او کوتاهی می‌کرد، او را هجو می‌کرد.
علی بن حسین ابوالفرج اصفهانی اشعار ایشان را بسیار دانسته و آن‌را ستوده است.
[۱۳] ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.


ربیعة بن ثابت سرانجام به سال ۱۹۸ هـ
[۱۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۳، ص۱۳۰۴.    
در رقّه درگذشت.
[۱۵] دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۴۸۶.


ربیعة بن ثابت دارای دیوان شعری بوده
[۱۶] سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۰۹.
که به گفته ابن‌ندیم، صد ورق داشته است.
[۱۷] ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۴.


برای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود.
[۱۸] اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۰، ص۳۶.
[۱۹] خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۵۶۱.    

۱. ↑ بغدادی، عبدالقادر، خزانة الادب، ج۶، ص۳۰۱.    
۲. ↑ ابن‌خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۶، ص۳۲۲.    
۳. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۶۵.    
۴. ↑ ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۵، ص۵۵.    
۵. ↑ ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.
۶. ↑ سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۰۹.
۷. ↑ ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.
۸. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۶۵.    
۹. ↑ ابن‌معتز، عبدالله بن محمد، طبقات الشعراء، ص۱۵۹.    
۱۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۳، ص۱۳۰۳.    
۱۱. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، نکت الهمیان، ص۱۳۰.    
۱۲. ↑ زرکلی، خیرالدین بن محمود، الاعلام، ج۳، ص۱۶.    
۱۳. ↑ ابوالفرج اصفهانی، على بن حسين، الاغانی، ج۱۶، ص۲۵۴.
۱۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۳، ص۱۳۰۴.    
۱۵. ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۷، ص۱۰۴۸۶.
۱۶. ↑ سزگين، محمد فؤاد، تاریخ التراث العربی، ج۴، ص۱۰۹.
۱۷. ↑ ابن‌ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۱۸۴.
۱۸. ↑ اعلمی‌ حا‌ئری، محمدحسین‌، دائرة المعارف الشیعیة العامه، ج۱۰، ص۳۶.
۱۹. ↑ خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۷، ص۵۶۱.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۴، برگرفته از مقاله «ابوثابت ربیعة بن ثابت رقّی انصاری».
• عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۴۴۴.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 198 (قمری) | شاعران خلفای عباسی | شاعران عرب | شاعران قرن دوم | شخصیت‌های قرن 2 (قمری)
جعبه ابزار