• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابوالمعالی محمد بن محمدابراهیم کلباسی اصفهانی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابوالمعالی محمد بن محمدابراهیم کلباسی اصفهانی، مشهور به ابوالمعالی اصفهانی، از فحول علمای شیعه در اوايل قرن چهاردهم هجری می‌باشد.


میرزا محمّد مکنّی به ابوالمعالی کلباسی (نام ایشان مهجور افتاده، و در همه جا به کنیه شهرت یافته‌اند)، فرزند حاج محمّدابراهیم کلباسی خراسانی، عالم فاضل محقّق، مجتهد جامع، فقیه اصولی، جامع معقول و منقول، از اکابر علما و مجتهدین، محقّق مدقّق و دقیق‌الفکر، کثیرالتتبّع، در غایت زهد و تقوی. درباره زهد و ورع و احتیاط‌های شرعی ایشان بین‌ الخواص و العوام، حکایاتی منقول است که همگی، دلالت بر مقام او می‌کند. در شب چهارشنبه ۷ شعبان ۱۲۴۷ق در اصفهان متولّد شد، مقدّمات را نزد سیّدمحمّد باقر دهکردی و درس خارج را نزد آقا میرسیّد حسن مدرّس و آقا سیّدمحمّد شهشهانی طی نمود، و به اجتهاد نائل آمد.
در تذکره‌القبور درباره او فرماید: «مجلس آن مرحوم، مصداق حدیث حوارییّن و عیسی (علیه‌السّلام) بود که عرض کردند: مَن نُجالس؟ فرمود: مَن یُذَکَرکم اللّه رؤیته و یزیدکم فی العلم منطقه، و یرغّبکم فی الآخره عمله».

میرزا ابوالمعالی دختر آقامیرزا زین‌العابدین فرزند حاج سیّدمحمّدباقر حجّت الاسلام شفتی را به زوجیّت داشت، و از او، صاحب دو پسر (حاج میرزا جمال‌الدّین، و حاج میرزا کمال‌الدّین معروف به ابوالهدی) و یک دختر (که به زوجیّت حاج میرزا احمد ملاّباشی درآمد) می‌باشد.

وی از زاهدترین، عابدترین، دانشمندترین اعاظم عصر خویش، در علوم مختلف، مجتهد و صاحب نظر بود. شیخ عباس قمی در الکنی و الالقاب می فرماید: "ابوالمعالی اصفهانی، عالم فاضل، متفکر دقیق، بسیار احتیاط کننده و دارای تألیفات فراوان بوده است. مرحوم سید محسن امین می فرماید: وی عالمی عامل،‌ فاضل،‌ دقیق‌النظر، کثیرالاحتیاط، شدیدالورع و عالم ربانی منقطع به سوی کمال و علم است. من او را دیدم؛ وی اعقل زمان خودش بود,
[۱] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۵۹.    
[۲] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۲، ص۴۳۳.    


می‌توان اساتید وی را چنین نام برد:
• میرسیّد حسن مدرّس
• سیّدمحمّد شهشهانی

جمعی کثیر از بزرگان علماء و مجتهدین از شاگردان ایشان هستند که معروف‌تر از همه، مرحوم آیت‌اللّه العظمی حسین بروجردی (رحمه‌اللّه‌علیه) می‌باشد. از دیگر شاگردان وی می‌توان افراد ذیل را نام برد:
• امیر محمد صادقی
• سیدابوالقاسم بن محمدباقر حسینی
• کمال‌الدین (صاحب سماء ‌المقال)،
• فرزندش جمال الدین

ایشان در شب چهارشنبه ۲۷ ماه صفر المظفّر سال ۱۳۱۵ وفات یافت، و در تخت فولاد در تکیه‌ای مخصوص مدفون گردید. بانی ساختمان تکیه، حاج میرزا احمد ملاّباشی داماد آن مرحوم می‌باشد. در داخل و خارج بقعه، و هم چنین در اتاق‌ها عدّه زیادی از علماء و فضلاء و ادبای اصفهان مدفون می‌باشند.

مجموع کتب و رسائل تالیفی ایشان، متجاوز از هشتاد مجلّد می‌شود؛ وی حدود ۷۵ کتاب و ۳۱ رساله به رشته تحریر در آورده است.

که از آن جمله است:
۱. رساله در استخارات، مطبوع در مقدّمه قرآن در سال۱۳۱۶ق؛
[۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۱۷.    

۲. رساله در استشفاء به تربت حضرت سیّدالشّهداء (علیه‌السّلام)، مطبوع در سال ۱۲۵۸ق؛
۳. الاستجاریّه؛
۴. رساله در کیفیّت زیارت عاشورا؛
۵. رساله در ابن غضائری؛
۶. رساله در احوال انسان، به فارسی؛
۷. رساله در احوال آقا حسین خوانساری؛
۸. رساله در احوال شیخ بهایی؛
۹. بشارات در اصول، سه مجلّد؛
۱۰. مجموعه‌ای از اشعار عربی؛
۱۱. مجموعه‌ای در تفسیر؛
[۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۵۸.    

۱۲. تعارض استصحاب و اصاله الصحّه؛
۱۳. جبر و تفویض؛
۱۴. حجّت مظنّه؛
۱۵. رساله در تزکیه اهل رجال؛
۱۶. رساله در نیّت؛
۱۷. رساله در مفطر بودن قلیان؛
۱۸. سند صحیفه کامله؛
[۵] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۲، ص۲۳۶.    

۱۹. شرح خطبه شقشقیّه، مطبوع؛
۲۰. شرح کفایه سبزواری، در فقه؛
۲۱. شرح زیارت جامعه؛
۲۲. الرسائل الرجالیة؛
[۶] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۶، ص۳۳۷.    

۲۳. رساله در تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (علیه‌السّلام).
[۷] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۱۹۵.    
[۸] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۴۰.
[۹] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۲۱۶-۲۱۷.
[۱۰] مشار، خان‌بابا، مؤلّفین کتب چاپی، ج۱، ص۳۰۲.
[۱۱] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۵۹.    
[۱۲] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، بیان المفاخر، ج۲، ص۱۷۳-۱۷۴.
[۱۳] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۵۸-۵۹.
[۱۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، نقباءالبشر، ج۱، ص۷۹-۸۰.
[۱۵] معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۴، ص۱۳۰۱-۱۳۰۲.
[۱۶] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۷، ص۲۶۹.    
[۱۷] اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان ضیع‌الدوله، چهل سال تاریخ ایران (المآثر و الآثار)، ج۱، ص۲۳۱.
[۱۸] مشاهیر مزار علاّمه ابوالمعالی کلباسی، ص۳۳-۹۷.
[۱۹] نجفی کلباسی، محمدعلی، خاندان کلباسی، ص۲۳۲-۲۴۴.
[۲۰] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۵، ص۲۴۱.    
[۲۱] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۶، ص۱۷۶.    
[۲۲] تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۱، ص۱۰۳.    
[۲۳] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۴، ص۱۱۴.    
[۲۴] آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۰، ص۹۵.    
[۲۵] کتابی، سیدمحمدباقر، رجال اصفهان، ج۱، ص۱۵۲-۱۵۵.


۱. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۵۹.    
۲. ↑ امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۲، ص۴۳۳.    
۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲، ص۱۷.    
۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۵۸.    
۵. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۲، ص۲۳۶.    
۶. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۶، ص۳۳۷.    
۷. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۱۹۵.    
۸. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۴۰.
۹. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۲۱۶-۲۱۷.
۱۰. ↑ مشار، خان‌بابا، مؤلّفین کتب چاپی، ج۱، ص۳۰۲.
۱۱. ↑ قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۱، ص۱۵۹.    
۱۲. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، بیان المفاخر، ج۲، ص۱۷۳-۱۷۴.
۱۳. ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۵۸-۵۹.
۱۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، نقباءالبشر، ج۱، ص۷۹-۸۰.
۱۵. ↑ معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۴، ص۱۳۰۱-۱۳۰۲.
۱۶. ↑ مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۷، ص۲۶۹.    
۱۷. ↑ اعتمادالسلطنه، محمدحسن‌خان ضیع‌الدوله، چهل سال تاریخ ایران (المآثر و الآثار)، ج۱، ص۲۳۱.
۱۸. ↑ مشاهیر مزار علاّمه ابوالمعالی کلباسی، ص۳۳-۹۷.
۱۹. ↑ نجفی کلباسی، محمدعلی، خاندان کلباسی، ص۲۳۲-۲۴۴.
۲۰. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۵، ص۲۴۱.    
۲۱. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۶، ص۱۷۶.    
۲۲. ↑ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۱، ص۱۰۳.    
۲۳. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۴، ص۱۱۴.    
۲۴. ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذّریعه الی تصانیف الشیعه، ج۲۰، ص۹۵.    
۲۵. ↑ کتابی، سیدمحمدباقر، رجال اصفهان، ج۱، ص۱۵۲-۱۵۵.


سایت اندیشه قم    
مهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۳۶۳.    


رده‌های این صفحه : تراجم | علمای رجالی شیعه | علمای شیعه | علمای قرن سیزدهم | فقهای شیعه
جعبه ابزار