ابوالقاسم بشریاسین
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابوالقاسم بشریاسین،
عارف و
محدث خراسانی سده ۴ق /۱۰م و نخستین پیر
ابوسعید ابوالخیر است.
درباره تاریخ تولد و جزئیات زندگی او اطلاع چندانی دردست نیست. از منابع چنین برمی‌آید که اهل میهنه بوده و در آن‌جا
خانقاهی داشته است.
ابوسعید نخستین تعالیم صوفیانه را از ابوالقاسم بشر فرا گرفت
و آنچه از وی دیده و آموخته بود، بعدها در دیدگاههای عرفانی و صوفیانه‌اش تأثیر فراوان گذاشت.
روایتی نیز از نخستین دیدار ابوسعید در دوران کودکی با ابوالقاسم بشریاسین نقل شده که درآن بشر رسیدن ابوسعید را به مقام ولایت پیش‌بینی کرده است.
ارادت ابوسعید به ابوالقاسم بشر یاسین چندان بود که حتی پس از درگذشت وی نیز هرگاه که به گورستان می‌رفت، نخست مزار او را زیارت می‌کرد.
نظریات ابوالقاسم بشر یاسین در تعلیمات
صوفیه و ادبیات عرفانی تأثیری بسزا داشته است.
او از نخستین کسانی است که
رباعیات عرفانی سروده و ابیات و اشعار را به جای اذکار رایج در بین صوفیه، به پیروان خود
تعلیم و
تلقین می‌کرده است.
ابوسعید خود گوید بسیاری از اشعاری را که در مواعظ خویش بر زبان می‌آورده، از بشر می‌دانست و می‌گفت که
علم حقیقی علمی است که بر سرایر
کشف شود.
به وی
کراماتی نیز نسبت داده‌اند
و کسانی چون
حسین بن محمد زولهی از وی
روایت نقل کرده‌اند.
بیشتر منابع وفات وی را در ۳۸۰ق در میهنه گفته‌اند.
(۱) ابوروح لطف اللـه حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر به کوشش ایرج افشار تهران ۱۳۴۱ش.
(۲) عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش.
(۳) حمداللـه مستوفی، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی تهران ۱۳۶۲ش.
(۴) ابراهیم صریفینی، تاریخ نیشابور.
(۵) عبدالغافر فارسی، منتخب السیاق، به کوشش محمد کاظم محمودی قم ۱۳۶۲ش.
(۶) فصیح خوافی، مجمل فصیحی، به کوشش محمود فرخ مشهد ۱۳۴۰ش.
(۷) محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم بشریاسین»، ج۶، ص۲۴۷۴.
