• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌منفلوطی ابوعبدالله‌ ولی‌الدین‌ محمد بن‌ احمد عثمانی‌ دیباجی‌ ملّوی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



اِبْن‌ِ مَنْفَلوطی‌، ابوعبدالله‌ ولی‌الدین‌ محمد بن‌ احمد بن‌ ابراهیم‌ ابن‌ یوسف‌ عثمانی‌ دیباجی‌ ملّوی‌ (۷۱۳-۷۷۴ق‌/۱۳۱۳- ۱۳۷۲م‌)، مفسر ، فقیه‌ ، صوفی‌ و اصولی بوده است‌.



درباره زادگاه‌ وی‌ چیزی‌ گفته‌ نشده‌، اما می‌دانیم‌ که‌ در دمشق‌ رشد یافته‌ است‌. ابن‌ منفلوطی‌ ابتدا سفری‌ به‌ آسیای‌ صغیر کرد، سپس‌ به‌ طور مداوم‌ بین‌ قاهره‌ و شام‌ در سفر بود، تا اینکه‌ در دوران‌ زمامداری‌ سلطان‌ حسن‌ بن‌ محمد بن‌ قلاوون‌ به‌ مصر انتقال‌ یافت‌ و در مدارس‌ قاهره‌، مثل‌ مدرسه منصوریه‌ و مدرسه سلطان‌ حسن‌، به‌ تدریس‌ علوم‌ دینی‌ ، از جمله‌ تفسیر اشتغال‌ ورزید و تا پایان‌ عمر در آن‌جا ماند.
[۱] طبقات‌ الشافعیة، ج ۳، ص۱۱۲-۱۱۳.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، طبقات‌ الشافعیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
[۲] الدرر الکامنة، ج ۵، ص۳۳.، ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.



از مشایخ‌ ابن‌ منفلوطی‌ می‌توان‌ به‌ پدر وی‌، حجار ، اسماء بنت‌ صصری‌ و نورالدین‌ اردبیلی‌ اشاره‌ کرد.
[۳] طبقات‌ الشافعیة، ج ۳، ص۱۱۲-۱۱۳.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، طبقات‌ الشافعیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
[۴] الدرر الکامنة، ج ۵، ص۳۳.، ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
و شاگردان‌ و راویان‌ وی‌ خلیل‌ بن‌ فرج‌ قلعی‌، سلیمان‌ بن‌ یوسف‌ بن‌ مفلح‌ و اسماعیل‌ ابن‌ احمد بارینی‌ قاضی‌ قدس‌ بوده‌اند.
[۵] تاریخ‌، ج ۳، ص۲۲۷.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
[۶] تاریخ‌، ج ۳، ص۲۲۸.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
[۷] تاریخ‌، ج ۳، ص۵۹۴.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.



از ابن‌ منفلوطی‌ چند اثر خطی‌ به‌ دست‌ ما رسیده‌ که‌ عبارتند از:
۱- اعراب‌ ام‌ الکتاب‌، که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه ظاهریه دمشق‌ موجود است‌
[۸] ظاهریه‌، خطی‌ (علوم‌ القرآنی‌)، خیمی‌، ج ۲، ص۳۷.

۲ -تفسیر سورة التحریم‌، که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در دارالکتب‌ مصر نگهداری‌ می‌شود
[۹] تیموریه‌، فهرست‌، ج ۱، ص۷۸.

۳ -حل‌ الخباء فی‌ الدعاء برفع‌ الوباء که‌ نسخه‌ای‌ از آن‌ در کتابخانه کوپریلی‌ استانبول‌ وجود دارد.
[۱۰] کوپریلی‌، خطی‌، ج ۲، ص۲۵۱.

حاجی‌ خلیفه‌
[۱۱] حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌، ج۱، ص۶۴.
نیز از اثری‌ با عنوان‌ ارشاد الطائف‌ الی‌ علم‌ اللطائف‌ یاد کرده‌ است‌ .
فهرست:
۱) ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۲) ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۳) ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، طبقات‌ الشافعیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
۴) تیموریه‌، فهرست‌.
۵) حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌.
۶) ظاهریه‌، خطی‌ (علوم‌ القرآنی‌)، خیمی‌.
۷) کوپریلی‌، خطی‌ .


۱. طبقات‌ الشافعیة، ج ۳، ص۱۱۲-۱۱۳.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، طبقات‌ الشافعیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
۲. الدرر الکامنة، ج ۵، ص۳۳.، ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۳. طبقات‌ الشافعیة، ج ۳، ص۱۱۲-۱۱۳.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، طبقات‌ الشافعیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۸ق‌/۱۹۷۸م‌.
۴. الدرر الکامنة، ج ۵، ص۳۳.، ابن‌ حجر، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/۱۹۷۶م‌.
۵. تاریخ‌، ج ۳، ص۲۲۷.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۶. تاریخ‌، ج ۳، ص۲۲۸.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۷. تاریخ‌، ج ۳، ص۵۹۴.، ابن‌ قاضی‌ شهبه‌، ابوبکر، تاریخ‌، به‌ کوشش‌ عدنان‌، درویش‌، دمشق‌، ۱۹۷۷م‌.
۸. ظاهریه‌، خطی‌ (علوم‌ القرآنی‌)، خیمی‌، ج ۲، ص۳۷.
۹. تیموریه‌، فهرست‌، ج ۱، ص۷۸.
۱۰. کوپریلی‌، خطی‌، ج ۲، ص۲۵۱.
۱۱. حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌، ج۱، ص۶۴.



دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌منفلوطی»، شماره۱۸۲۵.    






جعبه ابزار