• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن‌منجویه احمد بن‌ علی‌ اصفهانی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





احمد بن علی اصفهانی (۳۴۷-۴۲۸ق) معروف به ابن منجویه، حافظ و محدث اصفهانی در قرن چهارم و پمجم هجری قمری بود وی مقیم نیشابور بود و پس از مرگ ابوحازم عبدوی۴۱۷ق) در مدرسه ابوسعد نیشابور مجلس املا دایر نمود.



ابوبکر احمد بن علی بن محمد اصفهانی یزدی معروف به ابن منجویه حافظ و محدث مشهور نیشابور که در سال ۳۴۷ق در اصفهان دیده به جهان گشود. وی در اوانِ جوانی برای تجارت به نیشابور رفت و در همانجا ماندگار شد و در این مدت به نوشتن املائات دو شیخ نیشابور ابوعمرو بن نجید و ابوالحسن سراج برای همشهریان خود پرداخت. در پی آن اشتیاقی در او برای طلب علم و سماع حدیث ایجاد شد؛ ازاین رو هنگامی که دوباره به اصفهان رفت، از برخی مشایخ آن دیار مانند ابوبکر بن مقرئ حدیث شنید و بدین منظور بار دیگر به نیشابور و مناطق گوناگون مانند نسا، هرات و ماوراءالنهر مسافرت نمود.


از مشایخ ابن منجویه در حدیث می‌توان به حاکم ابواحمد محمد بن محمد کرابیسی نیشابوری، ابوعبداللّه بن منده، ابوالعباس معدانی و ابوعوانه اسفراینی اشاره کرد. وی همچنین از احمد بن ابراهیم اسماعیلی، عبداللّه بن جعفر اصفهانی،ابراهیم بن عبداللّه نیشابوری، ابومسلم عبدالرحمان بن شهدل و بسیاری دیگر روایت کرده است. ابن منجویه پس از مرگ ابوحازم عبدوی (م۴۱۷ق) در مدرسه ابوسعد نیشابور مجلس املا دایر نمود.
[۵] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۰۵.



خطیب بغدادی، ابوبکر بیهقی،عبدالرحمان بن منده،ابوالقاسم حسکانی و ابوسعید بحیری نیشابوری از جمله شاگردان او بودند.


ابن منجویه سرانجام در سال ۴۲۸ق در نیشابور درگذشت.


اثر ابن منجویه:
کتاب رجال صحیح مسلم است که در دو مجلد به چاپ رسیده است. همچنین مستخرجاتی بر صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابوداود، سنن ترمذی، فوائد و منتخباتی دیگر داشته که اثری از آنها نیست.
[۱۰] حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۰۵_ ۱۰۶.
(دیگر منابع:
[۱۱] ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۲۴.
[۲۰] بغدادی، محمد بن عبدالغنی، تکملة الاکمال، ج۴، ص۵۰۲.
)


۱. صریفینی، ابو اسحاق، تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق)، ص۹۱.    
۲. صریفینی، ابو اسحاق، تاریخ نیشابور (المنتخب من السیاق)،ص۳۱.    
۳. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۱۲، ص۴۵۰.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۴۳۹.    
۵. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۰۵.
۶. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۷، ص۴۳۹.    
۷. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۲۶۹.    
۸. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۹، ص۲۷۳.    
۹. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۸.    
۱۰. حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، تاریخ نیشابور، ص۱۰۵_ ۱۰۶.
۱۱. ذهبی، محمد بن احمد، دول الاسلام، ص۲۲۴.
۱۲. ذهبی، شمس الدین محمد، تذکرة الحفّاظ، ج۳، ص۲۴۹.    
۱۳. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۷، ص۱۴۳.    
۱۴. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۳، ص۲۶۱.    
۱۵. یافعی، عبدالله بن اسعد، مرآة الجنان، ج۳، ص۳۷.    
۱۶. ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی،تبصیر المنتبه، ج۳، ص۱۰۸۵.    
۱۷. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۱۱، ص۹۷.    
۱۸. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۲، ص۲۵۸.    
۱۹. قیسی، محمد بن عبدالله، توضیح المشتبه، ج۷، ص۱۲۰.    
۲۰. بغدادی، محمد بن عبدالغنی، تکملة الاکمال، ج۴، ص۵۰۲.
۲۱. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۱، ص۸۸.    
۲۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۱۷۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «احمد اصفهانی»، ج۳، ص۵۱.






جعبه ابزار