ابن‌امام‌الکاملیه کمال‌الدین محمد بن محمد شافعی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبْن‌ِ اِمام‌ِ الْکامِلیه، کمال
الدین محمد بن محمد بن عبدالرحمان شافعی (۸۰۸ -۸۷۴ق/۱۴۰۵- ۱۴۶۹م)،
فقیه،
ادیب،
محدث و
مفسر مصری است.
او،
پدر،
نیا و نیای پدرش امامت مدرسه کاملیه را در
مصر به عهده داشته‌اند.
محمد در
قاهره متولد شد. مقدمات علوم،
نحو،
حساب،
منطق و
اصول فقه را در همان‌جا فراگرفت و پس از آن
فقه را نزد فقیهانی چون برماوی، بارنباری و شرف سبکی آموخت.
از برخی محدثان بنام آن روزگار از جمله
ولی
الدین عراقی، واسطی، ابن جزری،
و نیز از ابوالفتح مراغی و
تقی بن فهد در
مکه، و تقی قلقشندی در
بیت المقدس، و نیز از دیگران در
مدینه حدیث شنید و «صحاح سته» را فراگرفت و خود در
حدیث توانا شد، چنانکه بسیاری از طالبان علم آن روزگار حدیث را نزد او آموختند.
وی که در قاهره اقامت داشت، پس از زین‌العابدین مناوی سرپرستی و نظارت بر
موقوفات آرامگاه
شافعی را به عهده گرفت و هم در روزگار او این بنا بازسازی شد.
از او برای تدریس در بیت المقدس دعوت شد، اما نپذیرفت. نیز سلطان خُشقدم کرسی قضای شافعیان را به او پیشنهاد کرد،
ولی او تن زد.
او بار‌ها برای انجام مراسم
حج به مکه و نیز به قصد
زیارت آرامگاه
حضرت ابراهیم و
قدس به بیت‌المقدس سفر کرد.
در اواخر زندگی نیز سفری به
حجاز کرد و در همین سفر درگذشت و او را در «
رأس ثغره حامد » به
خاک سپردند.
ابن امام الکاملیه در نحو، فقه و حدیث آثاری دارد. دو کتاب از او در دست است که عبارتند از بُغیة الرّاوی فی ترجمة الامام النواوی، نسخ خطی آن در جاهای مختلف از جمله در
ترکیه موجود است
شرح الورقات (در فقه)، نسخه‌های خطی آن در برخی جا‌ها از جمله در کتابخانه مرکزی
دانشگاه تهران هست.
آثار دیگری نیز به او منسوب است که از آن‌ها اطلاعی در دست نیست.
(۱) جامعه، خطی.
(۲) محمد سخاوی، الضوء اللامع، قاهره، ۱۳۵۵ق.
(۳) عبدالرحمان سیوطی، نظم العقیان فی اعیان الاعیان، به کوشش فیلیپ حتی، نیویورک، ۱۹۲۷م.
(۴) مرکزی، خطی.
دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌امام‌الکاملیه»، ج۳، ص۹۰۶.
