• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابن ابی رباح

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


ابومحمد عطاء بن اسلم بن صفوان جَنَدی (۲۷ـ۱۱۴ق)، معروف به ابن ابی رباح، از فقهای بزرگ حجاز، مفسر قرآن، مفتی اهل مکه، از محدثان مورد اعتماد و از اصحاب و یاران حضرت علی (علیه‌السّلام) و جزء تابعین قرن اول و دوم هجری قمری بود. شیخ طوسی وی را مخلط، خوانده است.


ابومحمد عطاء بن اسلم بن صفوان جندی فهری مکی قرشی، معروف به ابن ابی رباح، او در سال ۲۷ق در جَنَد، از شهرهای یمن متولد شد و در مکه پرورش یافت.
[۱] ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۱۹۸-۱۹۹.    
ابومحمد از موالی آل خیثم، قریش
[۲] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۷۸-۷۹.    
و از اصحاب و یاران حضرت علی (علیه‌السّلام)
[۳] بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۴۶۳.    
و جزء تابعین به شمار می‌رفت
[۴] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
و از افرادی مانند ابن عباس، زید بن خالد جهنی، جابر بن عبدالله، ابوهریره و ابوسعید خدری حدیث شنید. او از فقهای بزرگ حجاز،
[۵] ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۱۹۹.    
مفسر قرآن،
[۶] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۶۶-۳۶۸.    
مفتی اهل مکه و از محدثان مورد اعتماد بود و بزرگانی همچون ابن جریج، زُهری، مالک بن دینار، اعمش و ایوب سختیانی از او بهره برده‌اند.
[۷] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۸۳.    
شیخ طوسی وی را مخلط، کسی که از افکار و عقاید صحیح برخوردار نیست، خوانده است.
[۸] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۶۶.    
[۹] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۷۱.    
او مدتی به تعلیم کاتبان اشتغال داشت و از راه زنبیل‌بافی امرار معاش می‌کرد. در جریان جنگ بین حجاج و عبدالله بن زبیر دستش قطع شد و در پایان عمر نابینا شد.
[۱۰] شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
کتاب تفسیر القرآن اثر اوست.
[۱۱] خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۲۶۶.    
در رمضان سال ۱۱۴ق در مکه درگذشت.
[۱۲] بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۶۴.    
زمان فوتش را به اختلاف ذکر کرده‌اند.
[۱۳] ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۷، ص۱۶۸.    
[۱۴] ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۷۲.    
[۱۵] ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۱۷، ص۷۴.    
[۱۶] علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۳۸۰.    
[۱۷] مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۱، ص۲۹.    
[۱۸] اعلمی، محمدحسین، المعارف، ص۴۴۴.
[۱۹] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۱۷۹.    
[۲۰] ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۷۰.    
[۲۱] شیخ مفید، الامالی، ص۱۴۰.    
[۲۲] شیخ مفید، الامالی، ص۲۵۲.    
[۲۳] ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء، ج۳، ص۳۲۵.    
[۲۴] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۶۷.    
[۲۵] ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۹، ص۳۰۶.    
[۲۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۳۵.    
[۲۷] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۶۹.    
[۲۸] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ص۷۳۵.    
[۲۹] ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۳۳۰.    


۱. ↑ ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۱۹۸-۱۹۹.    
۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۵، ص۷۸-۷۹.    
۳. ↑ بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۶، ص۴۶۳.    
۴. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
۵. ↑ ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۵، ص۱۹۹.    
۶. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۶۶-۳۶۸.    
۷. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۶، ص۲۸۳.    
۸. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۶۶.    
۹. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۷۱.    
۱۰. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۵۱.    
۱۱. ↑ خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۲۶۶.    
۱۲. ↑ بغدادی، اسماعیل بن محمد، هدیة العارفین، ج۱، ص۶۶۴.    
۱۳. ↑ ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۷، ص۱۶۸.    
۱۴. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینة دمشق، ج۴۰، ص۳۷۲.    
۱۵. ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، مختصر تاریخ دمشق، ج۱۷، ص۷۴.    
۱۶. ↑ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص۳۸۰.    
۱۷. ↑ مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۱۱، ص۲۹.    
۱۸. ↑ اعلمی، محمدحسین، المعارف، ص۴۴۴.
۱۹. ↑ ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۵، ص۱۷۹.    
۲۰. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۳، ص۷۰.    
۲۱. ↑ شیخ مفید، الامالی، ص۱۴۰.    
۲۲. ↑ شیخ مفید، الامالی، ص۲۵۲.    
۲۳. ↑ ابونعیم اصفهانی، احمد بن عبدالله، حلیة الاولیاء، ج۳، ص۳۲۵.    
۲۴. ↑ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۴۶۷.    
۲۵. ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج۹، ص۳۰۶.    
۲۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۴، ص۲۳۵.    
۲۷. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۲، ص۶۹.    
۲۸. ↑ ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تقریب التهذیب، ص۷۳۵.    
۲۹. ↑ ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۶، ص۳۳۰.    


پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۵۱۶-۵۱۷، برگرفته از مقاله «عطاء جَنَدی».


رده‌های این صفحه : اصحاب امام علی | تابعین | درگذشتگان سال 114 (قمری) | راویان قرن 1 (قمری) | راویان قرن 2 (قمری) | شخصیت‌های قرن 1 (قمری) | شخصیت‌های قرن 2 (قمری) | فقیهان مکه | مؤلفان قرن 1 (قمری) | مؤلفان قرن 2 (قمری) | محدثان مکه | مفتی | مفسران تابعی مکه | مفسران سده دوم(قمری) | مفسران قرن 1 (قمری)
جعبه ابزار