• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابراهیم بن مدبّر

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



ابراهیم بن مدبر، از کارگزاران، دبیران و شاعران خلفای عباسی بود. متوکل عباسی او را مسؤول گردآوری خراج بصره و اهواز کرد.



ابواسحاق، ابراهیم بن محمد بن عبدالله بن مدّبر، وزیری از دبیران مترسل و شاعران بود که در این هنرها کسی همتای او نبود. او نزد متوکل علی الله بسیار مقرّب بود و خلیفه او را مسؤول گردآوری خراج بصره و اهواز کرد.
در سال ۲۵۶ق یاران و پیروان صاحب الزنج وارد اهواز شدند و او را با عده‌ای دیگر اسیر کردند، اما او توانست پس از یک سال از زندانش بگریزد. رئیس دیوان ضیاعِ (اموال غیرمنقول) معتضد شد. او برادر احمد بن مدبّر (متوفای۲۷۰ق) است.


بحتری او را طی قصایدی ستود؛ از جمله قصیده‌ای که در آن از قهرمانی‌هایش در ماجرای حمله زنگیان اسارتش و سپس گریزش یاد می‌کند. در بخشی از این قصیده می‌گوید:
«اگر تو اسیر شدی، باکی نیست، زیرا اسارت برای مردی که اسارت را بر گریز مقدم داشته، ننگ نیست. اگر دیگری جز تو در آن تنگنا گیر کرده بود، هر آینه دَر هم می‌شکست و نیرویش از بین می‌رفت.
آن بسیار گمراه به خواب رفت و در‌ اندیشه گریز تو نبود و نترسید که ممکن است نگاهبان و زندانبان بخوابند و از تو غافل شوند. او پنداشت تو از در می‌گریزی و باید مواظب در بود؛ لیکن تو در‌ اندیشه دیگری جز در بودی.»
ابن مدبّر در بغداد و در ۸۴ سالگی درگذشت.
[۲] کندی، محمد بن یوسف، الولاة و القضاة، ص۲۱۴.
[۵] جهشیاری، محمد بن عبدوس، الوزراء و الکتاب، ص۱۰۲.
[۶] مقریزی، أحمد بن علي، خطط، ج۱، ص۳۱۴.
[۹] ابن مقفع، عبدالله، رسائل البلغاء، ص۱۷۶.
[۱۰] ابن مقفع، عبدالله، رسائل البلغاء، ص۱۹۲.
[۱۱] فرّوخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج۲، ص۳۳۴.



۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۱، ص۱۰۲-۱۰۴.    
۲. کندی، محمد بن یوسف، الولاة و القضاة، ص۲۱۴.
۳. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ج۹، ص۴۷۲-۴۷۷.    
۴. ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۷، ص۲۴۲ به بعد.    
۵. جهشیاری، محمد بن عبدوس، الوزراء و الکتاب، ص۱۰۲.
۶. مقریزی، أحمد بن علي، خطط، ج۱، ص۳۱۴.
۷. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهره، ج۳، ص۴۳.    
۸. ابن ابار، محمد بن عبدالله، اعتاب الکتاب، ص۱۵۹.    
۹. ابن مقفع، عبدالله، رسائل البلغاء، ص۱۷۶.
۱۰. ابن مقفع، عبدالله، رسائل البلغاء، ص۱۹۲.
۱۱. فرّوخ، عمر، تاریخ الادب العربی، ج۲، ص۳۳۴.
۱۲. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۶۰.    



عبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۲، ص۱۲۵.






جعبه ابزار