ابراهیم بن خالد کلبی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
ابراهیم بن خالد کلبی (حدود
۱۷۰-
۲۴۰ق)، از فقها و محدثان مورد اعتماد و
موثق نزد
اهل سنت در
قرن سوم هجری قمری بود.
ابوثور در دوران تحصیل خود با مذاهب گوناگون فقهی از
اصحاب حدیث،
اصحاب رای و
مذهب شافعی آشنایی یافت، اما خود صاحب مذهبی مستقل بود.
ابوثور ابراهیم بن خالد بن ابی یمان كَلْبِی بغدادی،
فقیه اهل
بغداد بود.
گفته شده که او صاحب دو کنیه ابوثور و ابوعبدالله بوده و در حدود ۱۷۰ق به دنیا آمده است.
ابوثور در مجلس محدثان بزرگی چون
سفیان بن عیینه،
سعید بن منصور،
اسماعیل بن علیه و
وکیع بن جراح به فراگیری حدیث پرداخت
و نزد فقیهان بغداد از پیروان
ابوحنیفه فقه آموخت.
به هنگام ورود
شافعی به بغداد، وی در زمره ملازمان درس او درآمد و
فقه شافعی را از ایشان فرا گرفت.
محدثان ناموری مانند
ابوداود سجستانی،
ابن ماجه قزوینی،
ابوحاتم رازی و
ابوالقاسم بغوی از او حدیث شنیده‌اند.
در میان کسانی که از وی فقه آموخته‌اند، می‌توان از
داود بن علی اصفهانی بنیانگذار
فقه ظاهری،
جنید بغدادی صوفی مشهور
و
عبید بن خلف بزّاز یاد کرد.
ابوثور در دوران تحصیل خود با مذاهب گوناگون فقهی از اصحاب حدیث، اصحاب رای و مذهب شافعی آشنایی یافت، اما خود صاحب مذهبی مستقل بود.
در بسیاری از مسائل با شافعی همراه نبود و نظر مخالف ابراز می‌داشت.
در حدیث کسانی چون
نسائی،
ابن حبّان و
خطیب بغدادی او را مورد وثوق شمرده‌اند.
بر پایه گزارش
الندیم، در نیمه دوم سده چهارم، مذهب ابوثور در
آذربایجان و
ارمنستان مذهب غالب بوده است.
ابوثور در فقه اثر مبسوطی دارد که مشتمل بر ابواب مختلف فقه بوده و به اسلوب کتاب شافعی تالیف یافته است که بخش‌هایی از آن عبارت‌اند از:
- کتاب الطهارة
- کتاب الصلوة
- کتاب الصیام
- کتاب المناسک و همچنین کتاب احکام القرآن
- و کتاب دیگری که در آن اختلافات مالک و شافعی و نظرات فقهی خود را بیان کرده است.
ابوثور به سال ۲۴۰
یا
۲۴۶ق در بغداد درگذشت و در
مقبره باب الکناس به خاک سپرده شد.
(دیگر منابع:
)
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی،
دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم کلبی»، ج۱، ص۸۰.
