• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ابراهیم بن خالد کلبی (مقاله‌دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



مقالات مرتبط: ابراهیم بن خالد کلبی.


ابراهیم بن خالد کلبی (حدود ۱۷۰-۲۴۰ق)، از فقها و محدثان مورد اعتماد و موثق نزد اهل سنت در قرن سوم هجری قمری بود.
ابوثور در دوران تحصیل خود با مذاهب گوناگون فقهی از اصحاب حدیث، اصحاب رای و مذهب شافعی آشنایی یافت، اما خود صاحب مذهبی مستقل بود.



ابوثور ابراهیم بن خالد بن ابی یمان كَلْبِی بغدادی، فقیه اهل بغداد بود. گفته شده که او صاحب دو کنیه ابوثور و ابوعبدالله بوده و در حدود ۱۷۰ق به دنیا آمده است.


ابوثور در مجلس محدثان بزرگی چون سفیان بن عیینه، سعید بن منصور، اسماعیل بن علیه و وکیع بن جراح به فراگیری حدیث پرداخت و نزد فقیهان بغداد از پیروان ابوحنیفه فقه آموخت.
به هنگام ورود شافعی به بغداد، وی در زمره ملازمان درس او درآمد و فقه شافعی را از ایشان فرا گرفت.


محدثان ناموری مانند ابوداود سجستانی، ابن ماجه قزوینی، ابوحاتم رازی و ابوالقاسم بغوی از او حدیث شنیده‌اند.
در میان کسانی که از وی فقه آموخته‌اند، می‌توان از داود بن علی اصفهانی بنیانگذار فقه ظاهری، جنید بغدادی صوفی مشهور و عبید بن خلف بزّاز یاد کرد.


ابوثور در دوران تحصیل خود با مذاهب گوناگون فقهی از اصحاب حدیث، اصحاب رای و مذهب شافعی آشنایی یافت، اما خود صاحب مذهبی مستقل بود.
در بسیاری از مسائل با شافعی همراه نبود و نظر مخالف ابراز می‌داشت. در حدیث کسانی چون نسائی، ابن حبّان و خطیب بغدادی او را مورد وثوق شمرده‌اند.
بر پایه گزارش الندیم، در نیمه دوم سده چهارم، مذهب ابوثور در آذربایجان و ارمنستان مذهب غالب بوده است.


ابوثور در فقه اثر مبسوطی دارد که مشتمل بر ابواب مختلف فقه بوده و به اسلوب کتاب شافعی تالیف یافته است که بخش‌هایی از آن عبارت‌اند از:



ابوثور به سال ۲۴۰ یا ۲۴۶ق در بغداد درگذشت و در مقبره باب الکناس به خاک سپرده شد. (دیگر منابع: )


۱. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۷۴.    
۲. ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۲، ص۷۲-۷۳.    
۳. ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمن بن محمد، الجرح و التعدیل، ج۲، ص۹۷-۹۸.    
۴. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۶۵.    
۵. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۶۵.    
۶. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال، ج۲، ص۸۱.    
۷. شیرازی شافعی، ابراهیم بن علی، طبقات الفقهاء، ص۱۰۲.    
۸. سلمی، محمد بن حسین، طبقات الصوفیه، ص۱۲۹.    
۹. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۱.    
۱۰. نووی، یحیی بن شرف، تهذیب الاسماء و اللغات، ج۲، ص۲۰۰-۲۰۱.    
۱۱. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۱.    
۱۲. ابن حبان، محمد بن حبان، الثقات، ج۸، ص۷۴.    
۱۳. خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، ج۶، ص۶۵.    
۱۴. ابن ندیم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ص۲۶۱.    
۱۵. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۳۷.    
۱۶. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم، ج۱۱، ص۲۷۱.    
۱۷. ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج۱، ص۲۶.    
۱۸. سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة، ج۲، ص۷۴.    
۱۹. خزرجی، احمد بن عبدالله، خلاصة تهذیب تهذیب الکمال، ج۱، ص۱۷.    
۲۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۱، ص۲۱.    
۲۱. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۱، ص۲۸.    
۲۲. ذهبی، محمد بن احمد، العبر، ج۱، ص۳۳۹.    
۲۳. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۲، ص۷۴.    
۲۴. ذهبی، محمد بن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۲۹.    
۲۵. ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج۳، ص۱۸۰.    
۲۶. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۱۷، ص۶۳.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «ابراهیم کلبی»، ج۱، ص۸۰.






جعبه ابزار