ابراز وجود جوان
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
از مناسبات انسانی جوانان در زندگی؛ رابطه آنان با خویشتن
خود می‌باشد. و چگونگی این رابطه بر ارتباطات آنان با
جامعه،
خانواده،
خدا و هستی، نیز انرژی تعیین کننده دارد.
ویلکو: «به
استعداد خودت ایمان داشته باش، همانطور که به
خدا ایمان داری.
روح تو پاره‌ای از آن «واحد» بزرگ است، نیروهایی که در تو هست، مانند دریای وسیعی، عمیق و بی پایان است.
دانیال: «هیچ راهی، بهتر از آنکه به مشکلات منتهی می‌گردد،
انسان را به سر منزل احتیاط و مآل اندیشی نمی‌رساند، دست توانای مصائب بهتر از انگشتان نیکبختی و اقبال، هر خطا و اشتباهی را به انسان نشان می‌دهد.
»
رابطه
جوان و خویشتن در چند مقوله فرعی‌تر به طور دقیق این گونه تبیین می‌شود:
(درک) کشف
خود، پذیرش
خود، علاقه به
خود (حب ذات) و ابراز
خود (ابراز وجود، اثبات ذات) با این توضیح که جوان، ابتدا در صدد کشف ظرفیت‌های پنهان خویش بر می‌آید تا بتواند
خود را درک کند و این امر، علاوه بر مهارت‌های خودشناسی، در پرتو
معاشرت سازنده با دیگران، حاصل می‌شود. پس از آن جوان، موجودیت خویش اعم از قابلیت‌ها و نارسایی‌هایش را می‌پذیرد و اصطلاحاً با واقعیت سازگار می‌شود و در مرحله بعد؛ علاقه به خویشتن، از راه می‌رسد که این علاقه در همه اشخاص، ضرورتا، در حدی معتدل، تنظیم نمی‌شود، بلکه بعضاً حالت
افراط یا
تفریط نیز به
خود می‌گیرد. و در نهایت پس از وصول به این مرحله، موقعیت مناسبی برای ابراز
خود یا «ابراز وجود» مهیا می‌شود.
آثار برجسته‌ای که در پرتو ابراز وجود، حاصل می‌شود، عمدتاً عبارتند از:
خود شکوفایی (self- actualization) (تحقق خویشتن)، تامین یک نیاز اساسی روانی، مساعدت در جهت سلامت روحی، تقویت حس خوشبینی، پرورش
اعتماد به نفس و بهبود مناسبات انسانی با دیگران، که البته هر یک از مفاهیم مذکور، نیاز بیشتری به توضیح و تبیین دارد که از عهده این بحث خارج است و صرفاً به ذکر آثار اکتفا می‌شود.
در مقابل اگر، فرد نتواند به خوبی نیاز به ابراز وجود را در خویش تامین نماید، ناگزیر به واکنش‌هایی دست می‌زند که خالی از نگرانی و مخاطره نیست، به عنوان مثال، جوانی که نمی‌تواند از طرق مثبت ابراز وجود نماید، به «منفی گرایی (NEGATIVISM)» روی می‌آورد و به مقابله به جبهه‌گیری در قبال اطرافیان و همسالان اقدام می‌نماید و سعی بر آن دارد که از موضعی خصمانه و منفی با دیگران مواجه شود. حتی باید اذعان کرد که برخی از پدیده‌های رفتاری نامطلوب نظیر
دروغ، تظاهر به موفقیت، اغراق در ارزیابی خویشتن و
مبالغه در توانایی‌های شخصی، زمانی در شخصیت جوان، ظاهر می‌شوند که وی فرصت‌های مناسب را برای «ابراز وجود» به صورت مثبت و سازنده از دست داده و در کمال نا امیدی، به شیوه‌های منفی، روی آورده است.
۱. قبلاً اشاره نمودیم که «ابراز وجود» متکی و منوط به «کشف و شناخت
خود» است. از این روی، رسانه‌ها می‌توانند با ارائه مباحثی ساده و مفید در زمینه «خودشناسی عملی» جوانان را در «شناخت خویشتن» یاری دهند تا آنان بتوانند در موقعیت ابراز وجود، به موقع و صحیح عمل کنند.
۲. «توانایی سخن گفتن» یا «فن بیان» زیر مجموعه «ابراز وجود» است. با طرح مباحث عملی و کاربردی در این زمینه به ویژه در رسانه‌ها، جوانان را آموزش دهیم تا هم بتوانند «خوب صحبت» کنند و نیز «صحبت خوب» داشته باشند. که اولی ناظر به «روش» و دومی ناظر به «محتوا» است.
۳. نقش اطلاعات عمومی و دانش‌های جنبی زندگی در توانایی ابراز وجود جوانان، غیرقابل انکار است. آنان که اطلاعات وسیعی از جهان بیرون و جهان درون خویش دارند، به طور قابل ملاحظه‌ای بیش از سایرین می‌توانند، وجود خویش را به منصه ظهور برسانند.
۴. جوانان به همان‌اندازه که نیاز به «خوب سخن گفتن» برای ابراز وجود دارند، نیاز به «خوب شنیدن» از جانب دیگران نیز دارند. اگر بتوانیم این مفهوم را گسترش دهیم که در صورت تمایل جوانان به سخن گفتن برایشان شنونده خوب، پر حوصله و باتجربه‌ای باشیم، در این صورت آنان را برای ابراز وجود یاری نموده‌ایم. از یاد نبریم که هنر «خوب شنیدن» در روابط انسانی، مکمل «هنر خوب گفتن» محسوب می‌شود.
۵. مدارس، کانون‌های فرهنگی و تربیتی و دانشگاه‌ها در تقویت ابراز وجود و از جمله هنر سخن گفتن، نقش قابل ملاحظه‌ای دارند. ضروری است در فرصت‌های مناسب با تشکیل کلاس‌های فن بیان، برای جوانان، ظرفیت وجودشان را افزایش دهیم.
۶. آموزش «شیوه‌های کاربردی» تقویت
اعتماد به نفس فرزندان به والدین به ویژه از طریق رسانه‌های گروهی، فرصت مطلوبی است تا این دسته از والدین،
خود از برترین افرادی باشند که می‌توانند اعتماد به نفس فرزند خویش را تقویت نمایند.
۷. برای تامین نیاز مورد نظر، چنانچه به والدین، مربیان، معلمان و دبیران بیاموزیم که فرزند (دانش آموز)
خود را همان گونه که هست بپذیرند و حدود انتظاراتشان را با امکانات وی تطبیق دهند، عملاً در جهت تامین ابراز وجود نوجوانان و جوانان، گام برداشته‌ایم و در این صورت، در زمینه رشد و تعالی آنها کوشیده‌ایم.
۸. نوجوانان و جوانان، متذکر این واقعیت باشند که مطمئن‌ترین راه ابراز وجود، «عمل» آنان است. زیرا آنچه در «عمل» از آدمی سر می‌زند به مراتب بیش از «سخن» در اثبات لیاقتشان تاثیر دارد.
سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «جوان و ابراز وجود»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۴.
