إِصْر (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
إِصْر (به کسر الف و سکون صاد) یکی از مفردات
نهج البلاغه، به معنای
سنگینی،
گناه و
عهد است.
دو بار در بیان
امام علی (علیه‌السلام)، به کار رفته است که بدترین وزیران و برترین
ملائکه با همین کلمه معرفی شده‌اند.
إِصْر به معنای
سنگینی،
گناه و عهد آمده است.
در اوّل آن فتح و ضمّ و کسر هر سه جایز است؛ جمع آن «آصار» می‌باشد.
مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:
امام علی (صلوات‌اللّه‌علیه) به
مالک اشتر می‌نویسد:
«اِنَّ شَرّ وُزَرائِكَ مَنْ كانَ لِلاَْشْرارِ قَبْلَكَ وَزيراً ... وَ أَنْتَ واجِدٌ مِنْهُمْ خَيْرَ الْخَلَفِ مِمَّنْ لَهُ مِثْلُ آرائِهِمْ وَ نَفاذِهِمْ، وَ لَيْسَ عَلَيْهِ مِثْلُ آصارِهِمْ وَ أَوْزارِهِمْ.» «بدترین وزیران تو کسی است که قبل از تو وزیر اشرار باشد ... درحالی که تو بهتر از آن‌ها را می‌یابی که مانند آن‌ها رای نافذ دارند و
گناهان و اوزاری مانند آن‌ها در گردنشان نیست.»
و دربارۀ ملائکه فرموده است:
«لَمْ تُثْقِلْهُمْ موصِراتُ الاْثامِ.» «
گناهان سنگین کننده، آن‌ها را
سنگین نکرده است.»
و در
قرآن مجید آمده:
(وَ اَخَذْتُمْ عَلی ذلِکُمْ اِصْری) که به معنی عهد می‌باشد.
این مادّه فقط دو بار در کلام امام (علیه‌السلام) یافت شده است.
•
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «اصر»، ص۵۲.
