• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أُفُق (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أُفُق (به ضم الف و قاف) از مفردات نهج البلاغه، به معنای ناحیه و طرف است.
حضرت امیر (علیه‌السلام)، جهت تبیین قدرت خداوند و اکراه از پذیرش خلافت از این واژه استفاده نموده است.



أُفُق به معنای ناحیه و طرف آمده، و جمع افق آفاق است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أُفُقِ - خطبه ۱۸۲ (قدرت الهی)

امام (علیه‌السلام) در وصف قدرت خدای تعالی می‌فرماید:
«فَسُبْحانَ مَنْ لا يَخْفَى عَلَيْهِ سَوادُ غَسَق داج.... وَ ما يَتَجَلْجَلُ بِهِ الرَّعْدُ في أُفُقِ السَّماءِ.»
«منزّه است خدایی که مخفی نیست بر او تاریکی شب بسیار ظلمانی ... و آنچه صدا می‌کند رعد در طرف آسمان

۲.۲ - الافاقَ - خطبه ۹۱ (پذیرش خلافت)

آن‌گاه که از حضرت خواستند به رهبری حاضر باشد فرمود:
«دَعوني وَ الْـتَمِسوا غَيْري... وَ إِنَّ الافاقَ قَدْ أَغامَتْ، وَ الْـمَحَجَّةَ قَدْ تَنَكَّرَتْ وَ اعْلَموا أَنّي إنْ أَجَبْتُكُمْ رَكِبْتُ بِكُمْ ما أَعْلَمُ، وَ لَمْ أُصْغِ إِلَى قَوْلِ الْقائِلِ وَ عَتْبِ الْعاتِبِ.»
«مرا بگذارید دیگری را بجویید، ... افق‌ها را ابر گرفته، راه راست ناشناخته شده است، بدانید اگر من دعوت شما را اجابت کنم به آن‌چه می‌دانم شما را خواهم برد به سخن قائلی و عتاب ملامت‌گری گوش نخواهم داد.» منظور از ابرآلود بودن، تیرگی فضای سیاسی و پیچیدگی اوضاع است.



سه مورد از این مادّه در نهج البلاغه به کار رفته است.


۱. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۷۹.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۵، ص۱۳۵.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۰۶، خطبه ۱۸۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الإستقامة، ج۲، ص۱۲۷، خطبه ۱۷۰.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ج۱، ص۲۶۱، خطبه ۱۸۲.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۴۰۵، خطبه ۱۸۲.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۹.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۶۹۸.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۷، ص۴۲.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۳۱۱.    
۱۱. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۱۰، ص۸۶.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغة ت الحسون، ص۲۰۹، خطبه ۹۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغة - ط مطبعة الاستقامة، ج۱، ص۱۸۲، خطبه ۹۰.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۶، خطبه ۹۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۷، خطبه ۹۲.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۶.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۴، ص۲۰۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۳۵۳.    
۲۰. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۳.    
۲۱. سید رضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۴۶۹، خطبه ۱۹۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «افق»، ص۵۳.    






جعبه ابزار