أَوزِعنی (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَوْزِعْنِی: (وَ قالَ رَبِّ اَوْزِعْنی اَنْ اَشْکُرَ) «اَوْزِعْنِی» از مادّه
«ایزاع» به معنای
«الهام»، بازداشتن از انحراف، ایجاد
عشق و علاقه و توفیق است، ولی بیشتر
مفسران معنای اول را برگزیده‌اند.
ترجمه و تفسیر آیات مرتبط با
أَوْزِعْنی :
(فَتَبَسَّمَ ضاحِكًا مِّن قَوْلِها وَ قالَ رَبِّ أَوْزِعْني أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى والِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحًا تَرْضاهُ وَ أَدْخِلْني بِرَحْمَتِكَ في عِبادِكَ الصّالِحينَ ) (
سلیمان از سخن او تبسّمى كرد و خنديد و گفت: «پروردگارا!
شکر نعمتهايت را كه بر من و پدر و مادرم ارزانى داشته‌اى به من
الهام كن، و توفيق ده تا
عمل صالحی كه موجب رضاى توست انجام دهم، و مرا به
رحمت خود در زمره بندگان صالحت وارد كن.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه اوزعنى از باب افعال ماده وزع است كه مصدرش ايزاع مى‌شود، به معناى الهام.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَ وَصَّيْنَا الْإِنسانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَ وَضَعَتْهُ كُرْهًا وَ حَمْلُهُ وَ فِصالُهُ ثَلاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعينَ سَنَةً قالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَ عَلَى وَالِدَيَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صالِحًا تَرْضاهُ وَ أَصْلِحْ لي في ذُرِّيَّتي إِنّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنّي مِنَ الْمُسْلِمينَ) (ما به
انسان توصيه كرديم كه به پدر و مادرش نيكى كند، مادرش او را با ناراحتى حمل مى‌كند و با ناراحتى وضع حمل مى‌نمايد؛ و دوران حمل و از شير بازگرفتنش سى ماه است؛ تا زمانى كه به نيرومندى و كمال خود بالغ گردد و به چهل سالگى برسد مى‌گويد: «پروردگارا! مرا توفيق ده تا شكر نعمتى را كه به من و پدر و مادرم دادى به جا آورم و كار شايسته‌اى انجام دهم كه از آن خشنود باشى، و فرزندان مرا صالح گردان؛ من به سوى تو بازگشتم و
توبه كردم)، و من از مسلمانانم.»)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: كلمه أوزعنى از مصدر ايزاع است كه معناى الهام را مى‌دهد، و اين الهام، الهام آن امورى نيست كه اگر
خدا عنايت نكند آدمى به حسب
طبع خود
علم به آنها پيدا نمى‌كند، و آيه
(وَ نَفْسٍ وَ ما سَوَّاها فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها) از آن خبر مى‌دهد، بلكه الهام عملى و به معناى وادار كردن، و
دعوت باطنی به عمل
خیر و شكر نعمت و بالآخره عمل صالح است.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَوْزِعْنی»، ص۸۵.
