أَنْهارُ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أَنْهارُ:(تَجْري مِن تَحْتِها الأَنْهارُ) «أَنْهارُ» جمع «
نهر» (بر
وزن قمر) به معنى «جوى، رود يا
آب روان» است.
مکارم شیرازی در
تفسیر نمونه می فرمایند:
جمع «
نهر» (بر وزن
قهر)، «
انهر» است، مانند
کلب و اكلب، امّا جمع اخير در
قرآن نيامده است.
در اين‌جا سخن از
نهرهاى بهشت است كه پيوسته از زير درختان آن جارى است، باغ‌هايى است كه هميشه آب فراوان در اختيار دارد، آب‌هايى كه متعلق به خود آن است و هرگز
قطع نمى‌شود، خشک‌سالى و كم‌بود آب آن را تهديد نمى‌كند درست به عكس باغ‌هاى اين دنيا كه آب دائم ندارند و بايد گاه‌گاه از خارج، آب براى آن‌ها بياورند و چندان طراوتى ندارند.
به موردی از کاربرد «
أَنْهارُ» در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ بَشِّرِ الَّذين آمَنواْ وَ عَمِلواْ الصّالِحاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنّاتٍ تَجْري مِن تَحْتِها الأَنهارُ كُلَّما رُزِقواْ مِنْها مِن ثَمَرَةٍ رِّزْقًا قالواْ هَذا الَّذي رُزِقْنا مِن قَبْلُ وَ أُتواْ بِهِ مُتَشابِهًا وَ لَهُمْ فيها أَزْواجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَ هُمْ فيها خالِدونَ) «به كسانى كه ايمان آورده، و كارهاى شايسته انجام داده‌اند، بشارت ده كه باغ‌هايى بهشتى براى آن‌هاست كه
نهرها از پاى درختانش جاريست. هر
زمان كه ميوه‌اى از آن، روزى آنان شود، مى‌گويند: «اين همان است كه قبلًا به ما روزى داده شده بود. ولى اين‌ها چقدر از آن‌ها بهتر و عالی‌تر است.)» و ميوه‌هايى كه براى آن‌ها آورده مى‌شود، همه ازنظرخوبى و زيبايى يكسانند. و براى آنان همسرانى پاكيزه است، و جاودانه در آن خواهند بود.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرمایند:
كسانى كه ايمان آورده، و عمل صالح كردند، بهترين
خلق خدايند، پاداششان نزد پروردگارشان عبارتست از بهشت‌هاى
عدن، كه
نهرها از دامنه آن‌ها روانست، و ايشان ابدا در آن جاويدانند، خدا از ايشان راضى است، و ايشان هم از خدا راضى می‌شوند، اين پاداش‌ها براى كسى است كه از پروردگارش در خشيت باشد.
كه اين
وعده نيز از آن‌جا كه در مقام امتنان است و وعده‌اى است خصوصى، لذا بايد امرى باشد، ما فوق آن‌چه كه مؤمنين بطور عموم وعده داده شده‌اند، و بايد از آن وسيع‌تر، و خلاصه بى حساب باشد.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «انهار»، ج۴، ص ۵۴۲.
