• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَمَل (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





أَمَل (به فتح الف و میم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای امید و آرزو است.
حضرت علی (علیه‌السلام) در بیانی دنیا را با این واژه مذّمت نموده و همچنین طلحه و زبیر را نفرین کرده است.



أَمَل به معنای امید و آرزو است.


برخی از مواردی که در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است، به شرح ذیل می‌باشد:

۲.۱ - أَمَلُكِ - حکمت ۷۲ (دنیا)

حضرت در این خصوص که این واژه به معنای امید و آرزو است، فرموده‌اند:
«يا دُنْيا يا دُنْيا، إِلَيْكِ عَنّي ... وَ أَمَلُكِ حَقيرٌ. آهِ مِنْ قِلَّةِ الزّادِ.»
‌«ای دنیا، ‌ای دنیا از من دور باش ... آرزوی تو ناچیز است، آه از کمی توشه آخرت.» جمع این کلمه، آمال است.»

۲.۲ - الاْمالَ - حکمت ۶۷ (موعظه)

چنان‌که امام (علیه‌السلام) در این باره نیز می‌فرمایند:
«الدَّهرُ يُخْلِقُ الاَْبْدانَ، وَ يُجَدِّدُ الاْمالَ، وَ يُقَرِّبُ الْمَنِيَّةَ.»
«گذشت روزگار بدن‌ها را فرسوده می‌کند، آرزوها را تازه می‌نماید، و مرگ‌ را نزدیک می‌گرداند.»

۲.۳ - أَمَّلا - خطبه ۱۳۷ (نفرین به طلحه و زبیر)

افعال آن از باب ثلاثی و تفعیل و تفعل آمده است.
در نفرین به طلحه و زبیر فرموده:
«اللَّهُمَّ إنَّهُما قَطَعاني وَ ظَلَماني ... وَ أَرِهِما الْمَساءَةَ فيما أَمَّلا وَ عَمِلا.»
«خدایا آن دو به من ظلم کردند و قطع رحم نمودند، در آن‌چه آرزو کرده و عمل نموده‌اند، بدی را برای آن‌ها پیش آورد.»


مواردی از این مادّه در «نهج‌البلاغه» به کار رفته است.


۱. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۱، ص۷۰.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۵، ص۳۱۰.    
۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۶، حکمت ۷۲.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۷، حکمت ۷۷.    
۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۱، حکمت ۷۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۹، حکمت ۷۷.    
۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۸.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۷۰.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین، ج۱۲، ص۴۵۸.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۱۱.    
۱۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۲۴.    
۱۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۸۴، حکمت ۶۷.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۶۵، حکمت ۷۲.    
۱۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۸۰، حکمت ۷۲.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۴۷، حکمت ۷۲.    
۱۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۵.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۴۶۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۲، ص۴۲۹.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۱۰۶.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۱۸.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۰۱، خطبه ۱۳۷.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲۸، خطبه ۱۳۳.    
۲۳. صالح، صبحی نهج البلاغه، ص۱۹۵، خطبه ۱۳۷.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۹۴.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۷.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۳۰۷.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۵، ص۵۱۷.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۳۴۱.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۳۸.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۰۳، خطبه ۴۲.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۴۷، خطبه ۸۲.    



قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «امل»، ص۷۵-۷۴.    






جعبه ابزار