• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

أَعراب (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: اَعْراب (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: عرب (مفردات‌قرآن)، عرب (مفردات‌نهج‌البلاغه)، عرب.


اَعراب، اَعرابی: (الاَعْرابُ اَشَدُّ کُفْراً وَنِفَاقاً)
[۱] توبه/سوره۹، آیه۹۷.    

«اعراب» از کلماتی‌ است که معنای جمعی دارد و مفردی برای آن از نظر لغت عرب نیست؛ و چنان‌که ارباب لغت مانند: مؤلف‌ «قاموس»، «صحاح»، «تاج العروس» و دیگران گفته‌اند؛
[۲] فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۱، ص۱۰۲.    
[۳] جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۱، ص۱۷۸.    
[۴] زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۲۱۴.    
[۵] فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ج۱، ص۲۰۷.    
این کلمه تنها به عرب‌های بادیه‌نشین اطلاق می‌شود؛ و هنگامی که معنای مفرد آن را اراده کنند، همین کلمه را با «یاء نسبت»، به صورت‌ «اعرابی» به کار می‌برند.
[۶] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۵۶-۵۵۷.    

بنابراین، بر خلاف آنچه بسیاری تصور می‌کنند «اعراب» جمع‌ «عرب» نیست؛ بلکه به معنای عرب‌های بادیه‌نشین است؛
[۷] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
ولی، در اخبار و روایات اسلامی مفهوم وسیع‌تری پیدا کرده و به تعبیر دیگر مفهوم اسلامی آن با منطقه جغرافیایی بستگی ندارد؛ بلکه با طرز تفکر و منطقه فکری مربوط است. آنها که دور از آداب و سنن و تعلیم و تربیت اسلامی هستند -هر چند شهرنشین باشند- اعرابی‌اند و بادیه‌نشینان آگاه و آشنا به آداب و سنن اسلامی، اعرابی نیستند و مدنی به شمار می‌روند.
[۸] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
[۹] شیخ کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۱.    
[۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۱۸.    
[۱۱] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۲۳.    
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۴۷.    



ترجمه و تفاسیر آیات مرتبط با أَعراب:

۱.۱ - آیه ۹۷ سوره توبه

(الأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًا وَنِفَاقًا وَأَجْدَرُ أَلاَّ يَعْلَمُواْ حُدُودَ مَا أَنزَلَ اللّهُ عَلَى رَسُولِهِ وَاللّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ)
[۱۳] توبه/سوره۹، آیه۹۷.    
(بادیه‌نشینان عرب، کفر و نفاقشان شدیدتر است؛ و به ناآگاهی از حدود احکامی که خدا بر پیامبرش نازل کرده، سزاوارترند؛ و خداوند دانا و حکیم است).
[۱۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: راغب در مفردات می‌گوید: فرزندان اسماعیل (علیه‌السّلام) را عرب گویند، و کلمه اعراب در اصل جمع عرب است، و لیکن فعلا اسم شده برای عرب‌های بادیه‌نشین، و در آیه (قالَتِ الْاَعْرابُ آمَنَّا)
[۱۵] حجرات/سوره۴۹، آیه۱۴.    
«عرب‌ها گفتند: ایمان آوردیم»؛ و آیه (الْاَعْرابُ اَشَدُّ کُفْراً وَ نِفاقاً) و آیه (وَ مِنَ الْاَعْرابِ مَنْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ)
[۱۶] توبه/سوره۹، آیه۹۹.    
«و پاره‌ای از عرب‌ها هستند که به خدا و روز جزا ایمان می‌آورند»، به همین معنا است، و بعضی گفته‌اند: جمع اعراب، اعاریب می‌آید،
[۱۷] ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۸۶.    
هم چنان که شاعر گفته:
اعاریب ذوو فخر بافک‌و السنة لطاف فی المقال‌

«عرب‌ها می‌باشند که افتخاراتی دروغین و موهوم دارند و زیان‌هایی که در سخنوری لطیف است».
کلمه اعرابی در اصطلاح متعارف اسم شده است برای کسی که منسوب است به بادیه‌نشینان، و عربی به کسی گویند که مقاصد خود را خوب اداء می‌کند، و کلمه اعراب به معنای بیان است.
[۱۸] راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۵۶-۵۵۷.    
خدای تعالی وضع بادیه‌نشینان را بیان می‌کند و می‌فرماید: کفر و نفاق این طبقه از هر طبقه دیگر شدیدتر است، و بدین جهت شدیدتر است که به خاطر دوریشان از تمدن و محرومیتشان از برکات انسانیت از قبیل علم و ادب، زمخت‌تر و سنگ‌دل‌تر از سایر طبقاتند، و به همین جهت از هر طبقه دیگری به نفهمیدن و ندانستن حدودی که خدا نازل کرده و معارف اصلی و احکام فرعی از قبیل واجبات و مستحبات و حلال و حرام سزاوارترند.
[۱۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۲.    
[۲۰] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۰.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۲۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۱.    
[۲۲] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۵.    
)

۱.۲ - آیه ۹۸ سوره توبه

(وَمِنَ الأَعْرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ عَلَيْهِمْ دَآئِرَةُ السَّوْءِ وَاللّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ)
[۲۳] توبه/سوره۹، آیه۹۸.    
(گروهی از این اعراب بادیه نشین، چیزی را که (در راه خدا) انفاق می‌کنند، غرامت محسوب می‌دارند و انتظار حوادث ناگوار برای شما می‌کشند؛ حوادث بد، سزاوار خودشان است؛ و خداوند شنوا و داناست).
[۲۴] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: پاره‌ای از بادیه‌نشینان کسانی هستند که انفاق در راه خیر و یا در خصوص صدقات را غرامت و خسارت می‌پندارند، و منتظر نزول حوادث بد برای شما هستند، حوادث بد بر خود آنان است و یا، حوادث بد بر خود آنان باد و خدا شنوای گفتارها و دانای دل‌هاست.
[۲۵] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۲-۵۰۳.    
[۲۶] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۱.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۲۷] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۱.    
[۲۸] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۶.    
)

۱.۳ - آیه ۱۰۱ سوره توبه

(وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُواْ عَلَى النِّفَاقِ لاَ تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَى عَذَابٍ عَظِيمٍ)
[۲۹] توبه/سوره۹، آیه۱۰۱.    
(و از میان اعرابِ بادیه‌نشین که اطراف شما هستند، جمعی منافقند؛ و از اهل مدینه نیز، گروهی سخت به نفاق پای بندند؛ تو آنها را نمی‌شناسی، ولی ما آنها را می‌شناسیم؛ به زودی آنها را دو بار مجازات می‌کنیم: مجازاتی در زمان حیات، و مجازاتی به هنگام مرگ؛ سپس به سوی مجازات بزرگی در قیامت فرستاده می‌شوند).
[۳۰] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۳.    

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: از جمله اعرابی که در پیرامون شما هستند منافقین هستند که در کار نفاق تمرین کرده‌اند، و همچنین از اهل مدینه هم منافقین هستند که بر نفاق عادت کرده‌اند، و تو‌ای محمد ایشان را نمی‌شناسی، ما می‌شناسیمشان و به زودی در دو نوبت عذابشان می‌کنیم، آن گاه به سوی عذاب بزرگ باز خواهند گشت.
[۳۱] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۱۱.    
[۳۲] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۶.    
(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۳۳] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۷-۱۹۸.    
[۳۴] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۰۰.    
)

۱. ↑ توبه/سوره۹، آیه۹۷.    
۲. ↑ فیروزآبادی، قاموس المحیط، ج۱، ص۱۰۲.    
۳. ↑ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۱، ص۱۷۸.    
۴. ↑ زبیدی، مرتضی، تاج العروس، ج۲، ص۲۱۴.    
۵. ↑ فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ج۱، ص۲۰۷.    
۶. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۵۶-۵۵۷.    
۷. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
۸. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت الحسینی، ج۲، ص۱۱۷.    
۹. ↑ شیخ کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۱.    
۱۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۱۸.    
۱۱. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۲۳.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۴۷.    
۱۳. ↑ توبه/سوره۹، آیه۹۷.    
۱۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    
۱۵. ↑ حجرات/سوره۴۹، آیه۱۴.    
۱۶. ↑ توبه/سوره۹، آیه۹۹.    
۱۷. ↑ ابن منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۸۶.    
۱۸. ↑ راغب اصفهانی، حسین، المفردات، ط دارالقلم، ص۵۵۶-۵۵۷.    
۱۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۲.    
۲۰. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۰.    
۲۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۱.    
۲۲. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۵.    
۲۳. ↑ توبه/سوره۹، آیه۹۸.    
۲۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۲.    
۲۵. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۰۲-۵۰۳.    
۲۶. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۱.    
۲۷. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۱.    
۲۸. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۹۶.    
۲۹. ↑ توبه/سوره۹، آیه۱۰۱.    
۳۰. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۳.    
۳۱. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۱۱.    
۳۲. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۷۶.    
۳۳. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۱۹۷-۱۹۸.    
۳۴. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۰۰.    


• مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَعراب»، ص۵۲.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره توبه | لغات قرآن
جعبه ابزار