أَسْرِ (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَسْرِ: (فَاَسْرِ بِاَهْلِکَ)«اَسْرِ» از مادّه
«اسراء» به معنای حرکت در شب است؛ بنابراین، ذکر
«لَیْل» (شب) در آیه برای تاکید بیشتر این موضوع است؛ همچنین
«اَسْر» (بر وزن عصر) در اصل به معنای بستن چیزی با زنجیر است؛ و
اسیران را از این جهت
«اسیر» نامیده‌اند که آنها را می‌بندند؛ ولی
«اَسْر» در اینجا اشاره به استحکام پیوندهای وجودی انسان است که قدرت حرکت و توانایی فعالیت‌های مهم به او می‌دهد.
ترجمه و تفاسیر
آیات مرتبط با
أَسْرِ:
(قَالُواْ يَا لُوطُ إِنَّا رُسُلُ رَبِّكَ لَن يَصِلُواْ إِلَيْكَ فَأَسْرِ بِأَهْلِكَ بِقِطْعٍ مِّنَ اللَّيْلِ وَلاَ يَلْتَفِتْ مِنكُمْ أَحَدٌ إِلاَّ امْرَأَتَكَ إِنَّهُ مُصِيبُهَا مَا أَصَابَهُمْ إِنَّ مَوْعِدَهُمُ الصُّبْحُ أَلَيْسَ الصُّبْحُ بِقَرِيبٍ) (
فرشتگان عذاب گفتند: «اى
لوط! ما فرستادگان پروردگار توايم؛ آنها هرگز دسترسى به تو پيدا نخواهند كرد؛ در تاريكى شب، خانواده‌ات را از اين شهر حركت ده -و هيچ يك از شما پشت سرش را نگاه نكند- مگر همسرت، كه او هم به همان بلايى كه آنها گرفتار مى‌شوند، گرفتار خواهد شد؛ موعد آنها صبح است؛ آيا صبح نزديك نيست؟!»).
علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «
اسر»،
امر از ماده
اسراء است که
مصدر باب افعال است و
ثلاثی مجرد آن یعنی «سُری» با ضمه سین به معنای سیر در شب است، و جمله
(فَأَسْرِ...) به معنای آن است که: شبانه اهلت را حرکت بده و از
قریه بیرون ببر.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در مجمع البیان:
)
(نَحْنُ خَلَقْنَاهُمْ وَشَدَدْنَا أَسْرَهُمْ وَإِذَا شِئْنَا بَدَّلْنَا أَمْثَالَهُمْ تَبْدِيلًا) (ما آنها را آفريديم و پيوندهاى وجودشان را محكم كرديم، و هر زمان بخواهيم جاى آنان را به گروهى همانند آنان مى‌دهيم).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «شدّ» -بستن- بر خلاف کلمه «فکّ» -باز کردن- است و کلمه «
أسر» در اصل به معنای بستن و طناب پیچ کردن است، و بر خود طناب و زنجیر و امثال آن نیز اطلاق می‌شود، پس معنای اینکه فرمود:
(شَدَدْنا اَسْرَهُمْ) این است که ما مفاصل آنان را با رشته‌های اعصاب و بافت‌های عضلانی محکم به هم پیوستیم و ممکن هم هست کلمه «
أسر» به معنای «
مأسور» باشد و معنای آیه این باشد که: ما پیوند اعضای مختلف و به هم پیوسته آنان را محکم کردیم، به طوری که از شدت به هم پیوستگی انسان واحدی شدند.
(دیدگاه شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَسْرِ»، ص۴۴.
