أَذِّن (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اَذِّن: (وَاَذِّنْ فِی النَّاسِ)«اَذِّن» از مادّه
«تاذین» به معنای
«اعلام» است.
(وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ) (و مردم را به
حج دعوت كن؛ تا پياده و سواره بر مركب‌هاى لاغر
[چابك و ورزيده
] از هر راه دورى به سوى تو بيايند).
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «أَذِّن» امر از «تاذین» و به معنای اعلام کردن با صدای بلند است و به همین جهت دیگران آن را به ندا تفسیر کرده‌اند و کلمه حج در اصل لغت به معنای قصد است و اگر عمل مخصوص در
بیت الحرام را که اولین بار
ابراهیم (علیه‌السّلام) آن را
تشریع نمود و در
شریعت محمدی (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) نیز جریان یافت، حج نامیده‌اند، به همین جهت است که هر کس بخواهد این عمل را انجام دهد قصد
خانه خدا می‌کند و کلمه «رجال» جمع «
راجل»، پیاده است که در مقابل «راکب»، سواره است و کلمه «
ضامر» به معنای لاغری است که از زیاد راه رفتن لاغر شده باشد و کلمه «
فج» به طوری که گفته‌اند به معنای راه دور است.
(وَ اَذِّنْ فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ) یعنی در میان مردم ندا کن که قصد خانه کنند و یا عمل حج را انجام دهند. این جمله
عطف است بر جمله
(لا تُشْرِکْ بِی شَیْئاً) و مخاطب در آن ابراهیم (علیه‌السّلام) است و اینکه بعضی از مفسرین مخاطب به آن را
رسول خدا (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) دانسته‌اند،
از
سیاق آیات بعید است.
(یَاْتُوکَ رِجالًا...) این جمله جواب امر است، یعنی در میان مردم اعلام کن که اگر اعلام کنی مردم چه پیاده و چه سوار بر اشتران لاغر از هر راه دوری خواهند آمد و لفظ «کُلّ» در امثال این موارد معنای کثرت را افاده می‌کند، نه معنای
استغراق و کلیت را.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أَذِّن»، ص۳۴.
