أنبات (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انبات: (وَاَنْبَتْنَا فیها مِنْ کُلِّ شَیْ‌ءٍ مَّوْزُونٍ) ممکن است منظور از
«انبات» (رویاندن) در اینجا معنای وسیعی باشد که همه مخلوقاتی را که
خداوند در زمین ایجاد کرده است، فرا گیرد.
«انبات» و رویانیدن، در مورد
انسان، به خاطر آن است که
اوّلًا: آفرینش نخستین انسان از خاک است.
ثانیاً: تمام مواد غذایی که انسان می‌خورد و به کمک آن رشد و نمو می‌کند از زمین است؛ یا مستقیماً مانند سبزی‌ها و دانه‌های غذایی و میوه‌ها، و یا به طور غیر مستقیم مانند گوشت حیوانات.
ثالثاً: شباهت زیادی در میان انسان و گیاه وجود دارد، و بسیاری از قوانینی که حاکم بر تغذیه، تولید مثل، رشد و نمو گیاهان است بر انسان نیز حکم فرما است. این تعبیر، در مورد انسان بسیار پر معناست و نشان می‌دهد که کار خداوند در مساله
هدایت فقط کار یک معلم و استاد نیست؛ بلکه همچون کار یک باغبان است که بذرهای گیاهان را در محیط مساعد قرار می‌دهد، تا استعدادهای نهفته آنها شکوفا گردد.
(وَالأَرْضَ مَدَدْنَاهَا وَأَلْقَيْنَا فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنبَتْنَا فِيهَا مِن كُلِّ شَيْءٍ مَّوْزُونٍ ) (و زمين را گسترديم؛ و در آن كوههاى استوارى قرار داديم؛ و از هر گياه موزون، در آن رويانديم؛)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: از آنجايى كه اعتبارات وزن، مختلف است بعضى گفته‌اند مقصود از كلمه موزون در آيه مورد بحث اين است كه ما از زمين سنجيدنيهايى چون معدنيها، از قبيل طلا و نقره و ساير فلزات را بيرون كرديم . و بعضى ديگر گفته‌اند مراد از آن اين است كه ما
نباتات كه هر نوعش نظامى بديع و موزون مخصوص به خود دارد بيرون آورديم . بعضى ديگر گفته‌اند مقصود اين است كه در زمين هر امر مقدر و معلومى خلق كرده است .
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
(وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا) (و خداوندشما را همچون گياهى از زمين رويانيد)
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید: يعنى خدا شما را از زمين رويانيد، روياندن
نبات، چون
خلقت انسان بالأخره منتهى مى‌شود به عناصر زمينى، و خلاصه همين عناصر زمين است كه به طور خاصى تركيب مى‌شود، و به
صورت مواد غذايى در مى‌آيد، و پدران و مادران آن را مى‌خورند، و در مزاجشان نطفه مى‌شود، و پس از نقل از پشت پدران به رحم مادران، و رشد در رحم كه آن هم به وسيله همين مواد غذايى است، به
صورت يك انسان در مى‌آيد و متولد مى‌شود. حقيقت
نبات هم همين است، پس جمله مورد بحث در مقام بيان يك
حقیقت است، نه اينكه بخواهد تشبيه و استعاره‌اى را به كار ببرد.
(دیدگاه
شیخ طبرسی در
مجمع البیان:
)
•
مکارم شیرازی، ناصر، لغات در تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «أنبات»، ص۷۴.
