أحمد (لغات‌قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
أحمد: (اِسْمُهُ أَحْمَدُ) در اصل از مادّه «
حمد» به معنى
«ستوده‌تر» و يا «
بسيار ستوده» است و يكى از نامهاى معروف
پیامبراسلام (صل‌الله‌علیه‌وآله) بوده كه در قرآن مجيد يک‌بار از آن ياد شده است.
سؤال مهمّى كه در اين جا مطرح مى‌شود اين است كه نام معروف پيامبر اسلام «
محمّد» مى‌باشد، در حالى كه در
آیه مورد بحث به عنوان «
احمد» ذكر شده، اين دو چگونه با هم سازگار است؟. که در ادامه به پاسخ این سوال پرداخته خواهد شد.
به موردی از کاربرد أحمد در
قرآن، اشاره می‌شود:
(وَ إِذْ قالَ عيسى ابْنُ مَرْيَمَ يا بَني إِسْرائیلَ إِنّي رَسُولُ اللهِ إِلَيْكُم مُّصَدِّقًا لِّما بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْراةِ وَ مُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتي مِن بَعْدي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمّا جاءهُم بِالْبَيِّناتِ قالُوا هَذَا سِحْرٌ مُّبينٌ) «و به ياد آوريد هنگامى را كه
عیسی بن مریم گفت: اى
بنی‌اسرائیل من فرستاده
خدا به سوى شما هستم در حالى كه تصديق كننده
توراتی مى‌باشم كه قبل از من فرستاده شده، و بشارت‌دهنده به پيامبرى كه بعد از من مى‌آيد و نام او احمد است. هنگامى كه او (احمد) با
معجزات و دلايل روشن به سراغ آنان آمد، گفتند: اين سحرى آشكار است.»
علامه طباطبایی در
تفسیر المیزان می‌فرماید:اين آيه و آيه قبلى‌اش و سه آيه بعدش در مقام اين است كه
رسالت و
نبوت رسول خدا (صل‌الله‌علیه‌وآله) را كه نزد مردم با
ایمان مسلم است، براى سايرين مسجل سازد و بفهماند كه آن جناب را با
هدایت و
دین حق فرستاده تا بر همه اديان غلبه‌اش دهد، هر چند كه
کافران از
اهل کتاب را خوش نيايد، و نيز دينى كه او آورده نورى ساطع از طرف خداى تعالى است، و
مشرکین مى‌خواهند آن را با دهنهايشان خاموش كنند، در حالى كه خدا نور خود را تمام مى‌كند، هر چند كه مشركين را خوش نيايد.
پس بر
مؤمنین است كه او را با اينكه مى‌دانند فرستاده خدا به سويشان است، آزار ندهند، بلكه يارى‌اش كنند، و در راه پروردگارشان و براى احياى دين او و نشر كلمه
توحید،
جهاد كنند. .
سؤال مهمى كه در اينجا مطرح مى‌شود اين است كه نام معروف پيامبر اسلام «محمد» مى‌باشد، در حالى كه در آيه مورد بحث به عنوان «احمد» ذكر شده، اين دو چگونه با هم سازگار است؟
در پاسخ اين سؤال لازم است به نكات زير توجه شود:
الف- در تواريخ آمده است كه پيامبر اسلام (صل‌الله‌علیه‌وآله) از كودكى دو نام داشت، و حتى مردم او را با هر دو نام خطاب مى‌كردند، يكى «محمد» و ديگرى «احمد» اولى را جدش
عبد المطلب براى او برگزيده بود و دومى را مادرش
آمنه. اين مطلب در سيره
حلبی مشروحا ذكر شده است.
ب- از كسانى كه مكرر پيامبر اسلام (صل‌الله‌علیه‌وآله) را با اين نام ياد كردند عمويش
ابوطالب بود، هم امروز در كتابى كه به نام «
دیوان ابوطالب» در دست ما است اشعار زيادى ديده مى‌شود كه در آن از پيغمبر گرامى اسلام به عنوان «احمد» ياد شده است.
ج- در اشعار «
حسان بن ثابت» شاعر معروف عصر پيامبر نيز اين تعبير ديده مى‌شود.
د- در رواياتى كه در مساله
معراج وارد شده بسيار مى‌خوانيم كه خداوند پيامبر اسلام (صل‌الله‌علیه‌وآله) را در شب معراج بارها به عنوان «احمد» خطاب كرد، و شايد از اينجا است كه مشهور شده نام آن حضرت در
آسمانها «احمد» و در
زمین «محمد» (صل‌الله‌علیه‌وآله) است.
ه- هنگامى كه پيامبر
آیات فوق (آيات
سوره صف) را براى مردم
مدینه و
مکه خواند و قطعا به گوش اهل كتاب نيز رسيد هيچكس از مشركان و اهل كتاب ايراد نكردند كه
انجیل بشارت از آمدن «احمد» داده نام تو «محمد» است، اين سكوت خود دليل بر شهرت اين اسم در آن محيط است، زيرا اگر اعتراضى شده بود براى ما نقل مى‌شد، چه اينكه اعتراضهاى دشمنان، حتى در مواردى كه بسيار زننده بوده، نيز در تاريخ ثبت است.
از مجموع اين بحث نتيجه مى‌گيريم كه نام احمد از نامهاى معروف پيامبر اسلام (صل‌الله‌علیه‌وآله) بوده است.
•
شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله « أحمد »، ص ۵۸۳.
