• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آیه نسخ آیات

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



آیه ۱۰۶ بقره، درباره تغییر یک حکم و جایگزینی حکمی دیگر بحث می کند.


۱ - تعریف

[ویرایش]

به آیه ۱۰۶ سوره بقره «آیه نسخ» می‌گویند.

۲ - آیه مربوطه

[ویرایش]

(ما ننسخ من آیة او ننسها نات بخیر منها او مثلها الم تعلم ان الله علی کل شیء قدیر)؛
" هر حکمی را نسخ کنیم یا آن را به (دست) فراموشی بسپاریم بهتر از آن یا مانندش را می‌آوریم مگر ندانستی که خدا بر هر کاری تواناست".

۳ - نسخ در لغت و اصطلاح

[ویرایش]

«نسخ» در لغت به معنای از بین بردن و زدودن، و در اصطلاح، تغییر حکمی و بیان حکمی دیگر به جای آن است.

۴ - پاسخ به یهودیان

[ویرایش]

این آیه شریفه در پاسخ به گفتار یهودیان است که می‌گفتند اگر نماز خواندن به سوی قبله اول (بیت المقدس) صحیح بود، پس دستور نمازگزاردن به سوی کعبه برای چیست؟ و اگر دستور دوم و نماز خواندن به سوی کعبه صحیح است، پس اعمال گذشته شما باطل است (!).

۵ - فلسفه نسخ

[ویرایش]

قرآن کریم در این آیه شریفه به ایرادهای آن‌ها پاسخ داده، فلسفه نسخ را به طور مختصر بیان می‌کند: چون خداوند بر احکام دین، حاکم و به مصالح همه بندگان آگاه است، گاهی از روی مصلحت امت حکمی را نسخ و حکمی بهتر یا مانندش را جایگزین می‌کند؛ زیرا نیازهای بشر گاهی با گذشت و تغییر زمان و شرایط و محیط دگرگون می‌شود و حکم جدیدی را اقتضا می‌کند.

۶ - نکته

[ویرایش]

ذکر این نکته لازم است که اصول احکام الهی و پایه‌های اساسی دین، اصولی ثابت و برای همه جوامع و محیط‌ها در همه زمان‌ها یکسان است، و هرگز اصولی چون توحید، عدالت اجتماعی و صدها حکم دیگر دگرگون نمی‌شوند.
[۳] منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۱، ص۲۴۹.


۷ - عناوین مرتبط

[ویرایش]

نسخ قرآن.

۸ - پانویس

[ویرایش]
 
۱. بقره/سوره۲، آیه۱۰۶.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۳۸۸.    
۳. منصور، عبدالحمید یوسف، نیل الخیرات فی القراءات العشرة، ج۱، ص۲۴۹.


۹ - منبع

[ویرایش]

فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیه نسخ».    






جعبه ابزار