آیات سعادت و شقاوت

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

آیات بیانگر خوشبختی و بدبختی انسان ها را آیات سعادت و شقاوت گویند.

---

سعد و سعادت به معنای نیک بختی است، مقابل شقوه و شقاوت که به معناى بدبختی است.

---

سعادت یعنى رسیدن به خیری که سبب کمال و لذت است.انسان که از روح و جسم ترکیب یافته، سعادتش به این است که به حسب قوای بدنی و روحى به خیر برسد و لذت ببرد.
و شقاوت آن است که این خیر را دارا نباشد و از آن محروم گردد.

---

واژه سعادت دوبار در قرآن، و در آیات ۱۰۵ و ۱۰۸ سوره هود آمده است: " یوم یأت لا تکلم نفس الا باذنه فمنهم شقى و سعید و اما الذین سعدوا ففى الجنة خالدین فیها ما دامت السموات والارض ... "

---

امام‌ خمینی سعادت را در اصطلاح عرفی، فراهم بودن مایه‌های لذت، راحتی، شهوت‌ها و هر چه با قوای نفس سازگار است می‌داند؛ البته در عرف مؤمنان به ‌معنای فراهم بودن لذت‌های آخرتی است، اگرچه در دنیا ناملایماتی داشته باشند.
امام‌ خمینی حقیقت سعادت را مساوق وجود و اختلاف مراتب سعادت را بر پایه تفاوت کمال وجود که همان دریافت لذت و ادراک ملایم است می‌داند، بنابراین سعادت همان کمال و راحتی مطلق و پیمودن راه معرفت و انسانیت است. ایشان سعادت و شقاوت را به اعتبار مختلف تقسیم کرده‌ است: ازجمله به اعتبار ادراکات انسان به سعادت و شقاوت حسی، خیالی و عقلی و به اعتبار رابطه انسان با اجتماع به سعادت و شقاوت فردی و اجتماعی تقسیم کرده‌ است. چنان‌که شقاوت را به دو بخش تقسیم می‌کند:
۱- شقاوتی که در برابر وجود و کمال‌های آن است که بازگشت آن به عدم و نقصان است.
۲- شقاوتی که گونه‌ای از وجود را داراست و آن شقاوت اکتسابی است که از جهل مرکب و باورهای فاسد و اوهام خرافی در باور و ملکات رذیله پدید می‌آید.
امام‌ خمینی بر این باور است که سعادت و شقاوت عرفی و شرعی از لوازم ذاتی انسان نیستند وگرنه باید نوع انسان سعید محض یا شقی محض باشد؛ بلکه آنها اموری وجودی‌اند که با اختیار و اراده انسان پدید می‌آیند؛ زیرا سرآغاز سعادت باورهای درست، اخلاق پسندیده و کردار نیک است و سرآغاز شقاوت باورهای نادرست، اخلاق و کردار بد است که امور اکتسابی‌اند و هر انسانی که در دنیاست می‌تواند خود را از مرتبه‌ نقص شقاوت و شرک رهایی داده و به مرتبه کمال و سعادت برسد. انسان می‌تواند با پایبندی به احکام شرعی، جلوی این اقتضای ذاتی شقاوت را گرفته و سعادتمند شود.

---

واژه شقاوت و شقی و مشتقات آن ۱۴ بار در قرآن و در آیات ۱۰۵ و ۱۰۶ سوره هود؛ آیات ۲، ۱۱۷ و ۱۲۳ سوره طه؛ آیات ۴، ۳۲ و ۴۸ سوره مریم؛ آیه ۱۵ سوره لیل؛ آیه ۱۲ سوره شمسو آیه ۱۰۶ سوره مؤمنون، به کار رفته است؛ بنابراین، آیات فوق که دربرگیرنده و بازگو کننده سعادت و شقاوت است به " آیات سعادت و شقاوت " معروف‌اند.

---