• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

آمِّینَ‌ (لغات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: آمِّینَ‌ (لغات‌قرآن)
مقالات مرتبط: ام - به فتح الف و تشدید میم (مفردات‌نهج‌البلاغه)، آمین.


آمِّینَ‌: (وَ لا آمّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ)
[۱] مائده/سوره۵، آیه۲.    

«آمِّینَ‌» از مادّۀ «امّ‌» گرفته شده و به معنای «قصد كردن» است، اسم فاعل آن «آمّ‌» و جمع آن «آمّون» است و «آمّين» نيز جمع «آمّ‌» (در حالت نصب) است، يعنى: «قصدكنندگان».
[۲] راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۸۷.    
[۳] طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۱.    

در اين آیه چند دستور مهم اسلامى از آخرين دستوراتى كه بر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نازل شده است بيان گرديده كه همه يا اغلب آن‌ها مربوط به حج و زیارت خانه خدا است.
[۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۴، ص۲۵۰.    



به موردی از کاربرد «آمِّینَ‌» در قرآن، اشاره می‌شود:

۱.۱ - آمِّینَ‌ (آیه ۲ سوره مائده)

(يا أَيُّها الَّذينَ آمَنواْ لا تُحِلّواْ شَعآئِرَ اللّهِ وَ لا الشَّهْرَ الْحَرامَ وَ لا الْهَدْيَ وَ لا الْقَلآئِدَ وَ لا آمّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ يَبْتَغونَ فَضْلًا مِّن رَّبِّهِمْ وَ رِضْوانًا وَ إِذا حَلَلْتُمْ فَاصْطادواْ وَ لا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ أَن صَدّوكُمْ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ أَن تَعْتَدواْ وَ تَعاوَنواْ عَلَى الْبرِّ وَ التَّقْوَى وَ لا تَعاوَنواْ عَلَى الإِثْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اتَّقواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ شَديدُ الْعِقابِ)
[۵] مائده/سوره۵، آیه۲.    
«اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! شعائر الهى و مراسم حج را محترم بشمريد؛ و مخالفت با حدود الهى را حلال ندانيد؛ و نه ماه حرام را، و نه قربانيهاى بى‌نشان و نشاندار را، و نه آنها را كه به قصد خانه خدا براى به دست آوردن فضل پروردگار و خشنودى او مى‌آيند. امّا هنگامى كه از احرام بيرون آمديد، صيد كردن براى شما مانعى ندارد. و دشمنى با جمعيّتى‌كه شما را از آمدن به مسجدالحرام در سال حديبيه باز داشتند، نبايد شما را وادار به تعدّى و تجاوز كند! و همواره در راه نيكى و پرهيزگارى به يكديگر كمك كنيد. و هرگز در راه گناه و تعدّى همكارى ننماييد. و از مخالفت فرمان خدا بپرهيزيد كه مجازات خدا شديد است.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۶.    


۱.۲ - آمِّینَ‌ در المیزان و مجمع‌البیان

علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می‌فرماید: کلمه «آمين» جمع كلمه «آم» است، كه اسم فاعل از فعل «ام»، «يؤم» است، و ماده آن «ام» به معناى قصد كردن است، پس معناى جمله‌ (آمِّينَ الْبَيْتَ الْحَرامَ) كسانى هستند كه قصد زیارت خانه خدا را دارند.
و جمله (يَبْتَغُونَ فَضْلًا) حال از كلمه «آمين» است فضل به معناى مال و يا سود مالى است، كه در آیه‌ (فَانْقَلَبوا بِنِعْمَةٍ مِنَ‌ اللَّهِ وَ فَضْلٍ لَمْ يَمْسَسْهُمْ سوءٌ)
[۷] آل عمران/سوره۳، آیه۱۷۴.    
و آياتى ديگر به اين معنا است، و يا به معناى اجر آخرتى، و يا مطلق پاداش مالى است، و يا پاداش اعم از مالى و غير مالى است.
[۸] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۶۴.    
[۹] طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۶۲.    

(دیدگاه شیخ طبرسی در مجمع البیان:
[۱۰] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۹۳.    
[۱۱] طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۳۹.    
)

۱.۳ - آمِّینَ‌ در تفسیر نمونه

 در اين آيه چند دستور مهم اسلامى از آخرين دستوراتى كه بر پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) نازل شده است بيان گرديده كه همه يا اغلب آن‌ها مربوط به حج و زيارت خانه خدا است:
• نخست خطاب به افراد باايمان كرده مى‌فرمايد: شعائر الهی را نقض نكنيد و حريم آن‌ها را حلال نشمريد.
• احترام ماه‌هاى حرام را نگاه داريد و از جنگ كردن در اين ماه‌ها خوددارى كنيد.
• قربانيانى را كه براى حج مى‌آورند، اعم از اين‌كه بى‌نشان باشند (هدى) و يا نشان داشته باشند (قلائد) حلال نشمريد و بگذاريد كه‌ به قربان‌گاه برسند و در آن‌جا قربانى شوند.
• تمام زائران خانه خدا بايد از آزادی كامل در اين مراسم بزرگ اسلامى بهره‌مند باشند و هيچ‌گونه امتيازى در اين قسمت در ميان قبائل و افراد و نژادها و زبان‌ها نيست. بنا بر اين نبايد كسانى را كه براى خشنودى پروردگار و جلب رضاى او و حتى بدست آوردن سود تجارى به قصد زيارت بیت اللَّه حركت می‌كنند مزاحمت كنيد خواه با شما دوست باشند يا دشمن همين اندازه كه مسلمانند و زائر خانه خدا مصونيت دارند.
بعضى از مفسران و فقها معتقدند كه جمله فوق عام است و حتى غير مسلمانان را نيز شامل مى‌شود، يعنى اگر مشركان هم به قصد زيارت خانه خدا بيايند نبايد مورد مزاحمت قرار گيرند، ولى با توجه به اين‌كه در سوره توبه كه معروف است در سال نهم هجرت نازل شده در آيه ۲۸ دستور جلوگيرى از آمدن مشركان به مسجد الحرام داده شده، و با توجه به اين‌كه سوره مائده در اواخر عمر پيامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) در سال دهم هجرت نازل گرديده است و طبق روايات شیعه و اهل تسنن هيچ حكمى از آن نسخ نشده، چنين تفسيرى صحيح نيست، و حق آن است كه حكم بالا مخصوص به مسلمانان است.
• تحریم صید محدود به زمان احرام است، بنا بر اين هنگامى كه از احرام حج يا عمره بيرون آمديد، صيد كردن براى شما مجاز است.
• اگر جمعى از بت‌پرستان در دوران جاهلیت (در جريان حدیبیه) مزاحم زيارت شما از خانه خدا شدند و نگذاشتند مناسک زيارت خانه خدا را انجام دهيد، نبايد اين جريان سبب شود كه بعد از اسلام آن‌ها، كينه‌هاى ديرينه را زنده كنيد و مانع آن‌ها از زيارت خانه خدا شويد.
• سپس براى تكميل بحث گذشته مى‌فرمايد: شما بجاى اين‌كه دست به هم بدهيد تا از دشمنان سابق و دوستان امروز خود انتقام بگيريد بايد دست اتحاد در راه نيكی‌ها و تقوا به يک‌ديگر بدهيد نه اين‌كه تعاون و همكارى بر گناه و تعدى نمائيد.
• در پايان آيه براى تحكيم و تاكيد احكام گذشته می‌فرمايد: پرهيزكارى را پيشه كنيد و از مخالفت فرمان خدا بپرهيزيد كه مجازات و كيفرهاى خدا شديد است.
[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۴، ص۲۵۰.    

۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۲.    
۲. ↑ راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن-دار القلم، ج۱، ص۸۷.    
۳. ↑ طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۱.    
۴. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۴، ص۲۵۰.    
۵. ↑ مائده/سوره۵، آیه۲.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۱۰۶.    
۷. ↑ آل عمران/سوره۳، آیه۱۷۴.    
۸. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۵، ص۲۶۴.    
۹. ↑ طباطبایی، سید محمدحسین، تفسیر المیزان، ج۵، ص۱۶۲.    
۱۰. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۶، ص۱۹۳.    
۱۱. ↑ طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۳، ص۲۳۹.    
۱۲. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه‌ ط-دار الکتب الاسلامیه، ج۴، ص۲۵۰.    


• شریعتمداری، جعفر، شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه، برگرفته از مقاله «آمین»، ص۹۲.    


رده‌های این صفحه : لغات سوره مائده | لغات قرآن
جعبه ابزار