آشامیدن انعام (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
انعام نامی برای چهارپایان دامی است، که خداوند در این آیه اشاره به سیراب کردن آنها به وسیله
آب باران دارد.
سیراب شدن
انعام به وسیله آب باران، نشانه
ربوبیت خدای یگانه و شایسته تامل است:
الم تر الی ربک کیف... • وهو الذی ارسل الریـح بشرا بین یدی رحمته وانزلنا من السماء ماء طهورا• ... ونسقیه مما خلقنا انعـما...
آیا ندیدی چگونه پروردگارت
سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می‌خواست آن را ساکن قرار می‌داد سپس
خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم! او کسی است که بادها را بشارتگرانی پیش از رحمتش فرستاد، و از
آسمان آبی پاک کننده نازل کردیم... تا بوسیله آن، سرزمین مرده‌ای را زنده کنیم و آن را به مخلوقاتی که آفریده‌ایم- چهارپایان و انسانهای بسیار- می‌نوشانیم.
در اینجا چند نکته قابل توجه است:
۱- در این آیه سخن از چهارپایان و انسانهای بسیار به میان آمده، هر چند تمام
حیوانات و انسان‌ها از
آب باران استفاده می‌کنند. این به خاطر آن است که اشاره به بیابانگردان و چادرنشینانی کند که مطلقا آبی در اختیار ندارند و به طور مستقیم از
آب باران استفاده می‌کنند، این
نعمت بزرگ برای آنها محسوس‌تر است، هنگامی که قطعه ابری در
آسمان ظاهر می‌شود، رگباری می‌زند و گودال‌ها پر از آب زلال باران می‌شود حیواناتشان سیراب و خودشان نیز از آن می‌نوشند، جنبش حیات و زندگی را در وجود خود و چهارپایانشان به خوبی احساس می‌کنند.
۲- جمله نسقیه از ماده اسقاء است، و تفاوت آن با سقی، چنان که راغب در مفردات و بعضی دیگر از مفسران گفته‌اند، این است که اسقاء به معنی آماده ساختن آب و در
اختیار گذاردن است که هر موقع
انسان اراده کند از آن بنوشد، در حالی که ماده سقی به معنی آن است که ظرف آب را به دست کسی بدهند، تا بنوشد و به تعبیر دیگر اسقاء معنی وسیعتر و گسترده تری دارد.
۳- در این آیه، نخست سخن از زمین‌های مرده به میان آمده، بعد چهارپایان و بعد انسان‌ها، این تعبیر ممکن است به خاطر این باشد که تا زمین‌ها بوسیله باران زنده نشوند چهارپایان غذایی نخواهند داشت، و تا چهارپایان
جان نگیرند انسان نمی‌تواند از آنها
تغذیه کند.
۴- مطرح کردن مساله حیات بخشی آب بعد از مساله پاکسازی ممکن است اشاره به ارتباط نزدیک این دو با هم باشد.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۲۴۲، برگرفته از مقاله «آشامیدن انعام».
