آسیب‌شناسی نژادپرستی (قرآن)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تبعیض نژادی یا
نژادپرستی، به تعریف بسیار ساده، هر دو نوعی از پیش داوری و
تبعیض است که متمرکز بر تفاوت‌های نژادی حاصل از تفاوت‌های ظاهری جسمی فیزیکی است. به گونه نمونه، چون سفید بودن نشانه برتری است و من سفیدم و تو سفید نیستی، پس من از تو برترم.
قرآن کریم نژادپرستی را
نفی کرده و به ریشه‌های آن پرداخته و از آنها برحذر داشته است.
نژادپرستی، منشا برخوردهای مستکبرانه می‌باشد؛ امتناع
شیطان از
سجده بر
آدم، ریشه در
نژادپرستی و برخورد مستکبرانه وی داشت:
... فسجدوا الا ابلیس لم یکن من السـجدین؛ قال ما منعک الا تسجد اذ امرتک قال انا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین. «ما شما را آفریدیم؛ سپس صورت بندی کردیم؛ بعد به
فرشتگان گفتیم: «برای آدم
خضوع کنید! » آنها همه سجده کردند؛ جز
ابلیس که از سجده کنندگان نبود؛ (
خداوند به او) فرمود: «در آن هنگام که به تو فرمان دادم، چه چیز تو را مانع شد که سجده کنی؟» گفت: «من از او بهترم؛ مرا از
آتش آفریده‌ای و او را از گل!».
ابلیس چنین می‌پنداشت که
آتش برتر از
خاک است، و این یکی از بزرگترین اشتباهات ابلیس بود، شاید هم اشتباه نمی‌کرد و آگاهانه
دروغ می‌گفت زیرا می‌دانیم خاک سرچشمه انواع
برکات و منبع تمام مواد حیاتی و مهمترین وسیله برای ادامه زندگی
موجودات زنده است، در حالی که آتش چنین نیست.
الا ابلیس ابـی ان یکون مع السـجدین؛ قال یـابلیس مالک الا تکون مع السـجدین؛ قال لم اکن لاسجد لبشر خلقته من صلصـل من حما مسنون. «جز ابلیس، که ابا کرد از اینکه با سجده کنندگان باشد؛ (خداوند) فرمود: «ای ابلیس! چرا با
سجده کنندگان نیستی؟!»؛ گفت: «من هرگز برای بشری که او را از گل خشکیده‌ای که از گل بدبویی گرفته شده است آفریده‌ای، سجده نخواهم کرد!».
و اذ قلنا للملـئکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس قال ءاسجد لمن خلقت طینا. «(به یاد آورید) زمانی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده کنید! » آنها همگی سجده کردند، جز ابلیس که گفت: «آیا برای کسی سجده کنم که او را از خاک آفریده‌ای؟!».
فسجد الملـئکة کلهم اجمعون؛ الا ابلیس استکبر و کان من الکـفرین؛ قال یـابلیس ما منعک ان تسجد لما خلقت بیدی استکبرت‌ام کنت من العالین؛ قال انا خیر منه خلقتنی من نار و خلقته من طین. «در آن هنگام همه
فرشتگان سجده کردند؛ جز ابلیس که
تکبر ورزید و از
کافران بود!؛ گفت: «ای ابلیس! چه چیز مانع تو شد که بر مخلوقی که با قدرت خود او را آفریدم سجده کنی؟! آیا تکبر کردی یا از برترین‌ها بودی؟! (برتر از اینکه فرمان
سجود به تو داده شود! )»؛ گفت: «من از او بهترم؛ مرا از آتش آفریده‌ای و او را از گل!».
" الا ابلیس استکبر و کان من الکافرین" یعنی ابلیس تکبر کرد و از سجده برای او دریغ ورزید، و او از سابق بر این
کافر بود. و اینکه ابلیس قبل از این صحنه کافر بوده، از
آیه شریفه" لم اکن لاسجد لبشر خلقته من صلصال من حما مسنون"
هم به خوبی استفاده می‌شود.
مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۴۸۳، برگرفته از مقاله «آسیب شناسی نژادپرستی».
