آرمینیوس وامبری
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«آرمینیوس وامبری»، (۱۸۳۲ - ۱۹۱۳م)
زبان
شناس و سیاح اهل
مجارستان است. وی استعداد خوبی در شناخت
زبان‌های مختلف داشت به طوری که تا سن بیست سالگی توانست به چندین
زبان اروپایی و آسیایی مسلط شود. از مهم‌ترین فعالیت‌های آرمینیوس سفر به
آسیای میانه و نوشتن شرح مشاهدات و یافته‌های خویش است.
![آرمین وابری]()
چندی بعد از تولدش، از نعمت داشتن پدر محروم گردید، به طوری که دوران کودکی او با تنگدستی سپری گشت؛ لیکن چون از هوش و استعداد فراوانی برخوردار بود، توانست در تلاش برای زندگی موفق باشد.
به خاطر اشتیاق زایدالوصفی که به مطالعه در
علم زبان‌شناسی داشت، در این وادی گام گذاشت و توانایی خویش را با تسلط کامل به چند
زبان رایج و زنده دنیا به دیگران نشان داد. او با پشتکار و همت فراوان به شناخت انواع
زبان‌های اروپایی و آسیایی و ریشه‌یابی واژگان و لغات مصطلح در آن‌ها پرداخت و به تاثیر شگرف
ادبیات شرق و
غرب در یکدیگر به خوبی واقف شد.
در سایه همین جدیت و کنکاش، به مرحله‌ای رسید که در سن بیست سالگی چندین
زبان مهم اروپایی را به خوبی در حد تدریس در دانشگاه‌ها و مراکز
علمی معتبر می‌دانست؛ اما عشق به جهان‌گردی به خاطر یافتن وجوه مشترک بین
زبان مادری و لهجه‌های ترک تاتار و همچنین آشنایی با بلاد و ممالک دیگر، سرنوشت او را به گونه دیگر رقم زد. او نخست چند سالی را با اقامت در
قسطنطنیه و زندگی در میان خانواده‌های
ترک به آموزش شیوه‌های زندگی آنان پرداخت و توانست در مدت کوتاهی چنان خود را با شرایط اجتماعی و رفتاری آنان عجین نماید که تفاوت چندانی به
چشم نیاید. همین
استعداد او در تغییر رفتار و گفتارش در قالب یک ترک حقیقی و به بیان واضح‌تر افندی بود که کلید رهایی و نجات او در سرزمینی شد که برای جهانگردان و محققینی چون او بکر و ناشناخته می‌نمود و مسلما هول‌انگیزترین حوادث و پیشامدها را با خود به همراه داشت.
آرمینیوس سپس تصمیم گرفت سفری به آسیای میانه نماید. بدین منظور از راه
استانبول به
خوی؛
تبریز؛
زنجان؛
قزوین و
تهران آمد و پس از اقامتی طولانی با لباس مبدل درویشی به
قم؛
کاشان؛
اصفهان و
شیراز مسافرت نمود سپس از سیر و سیاحت در
مازندران و سواحل جنوبی دریای خزر،
مشهد و
هرات، به آسیای میانه رفت و در پایان سفر خویش در سال ۱۸۶۴ م به شرح مشاهدات و یافته‌های خویش در طول اقامت در آسیای میانه پرداخت که با استقبال مستشرقین و محققین عرصه تاریخ همراه گردید.
وامبری یک سال قبل از
جنگ جهانی اول در سن ۸۱ سالگی پس از عمری تحقیق و
تعلیم در ۱۵ سپتامبر ۱۹۱۳ در بوداپست بدرود حیات گفت.
۱- مسافرت‌هایی در آسیای مرکزی.
۲- درویش دروغین.
۳- سیاحت‌های من و حوادث در ایران.
۴- تاریخ بخارا از قدیم‌ترین ایام تا عصر حاضر.
۵- مسافرت در آسیای وسطی از تهران به سوی بیابان‌های ترکستان، از سواحل خزر به سوی خیوه،
بخارا،
سمرقند.
۶- فرهنگ اشتقاقی
زبان‌های ترکی و تاتاری.
۷- فرهنگ جیبی آلمانی به ترکی.
۸-
اسلام در قرن نوزدهم، یک مطالعه تاریخی از نظر تمدن و فرهنگ.
۹- طرحی از آسیای وسطی.
۱۰- آداب و رسوم در ممالک مشرق زمین.
۱۱- زندگی‌نامه آرمینیوس وامبری و حوادث آن.
۱۲- سیاحت‌های من و خاطراتم در ایران.
۱۳-
زبان ترکمن‌ها، مندرج در اساس فقه اللغه.
سیاحت درویشی دروغین در خانات آسیای میانه (کتاب).
نرم افزار جغرافیای جهان اسلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
